Raport znad grobów
Raport znad grobów
Rozliczenia z historią Kanady sięgnęły tablic nagrobnych i pomników niektórych jej byłych premierów. Pod koniec stycznia wandale tak dotkliwie zniszczyli twarz Mackenzie Kinga na tablicy w miejscu ostatniego spoczynku byłego premiera w Toronto, że rząd federalny zdecydował, że panel musi zostać zastąpiony.
Przez ponad dwie dekady panel upamiętniający nie był zmieniany, podobnie jak na grobach innych premierów, które są nadzorowane przez urzędników federalnych.
Teraz urzędnicy ci zastanawiają się, co powinno znajdować się na tych tablicach, by odzwierciedlało, w jaki sposób kraj postrzega swoją przeszłość, zwłaszcza w świetle złego traktowania ludności rdzennej w historii Kanady.
Nietrudno przewidzieć, że wszelkie zmiany nieuchronnie wywołają kontrowersje i napięcia w kwestii co się na tych tablicach powinno znaleźć. Potwierdzają to historycy.
Tablice są jednym z szeregu spraw, którymi Parks Canada oraz Historic Sites and Monuments Board of Canada muszą się zająć w nadchodzących latach. Dokonano inspekcji 16 grobów, których szczegóły są przedstawione w raporcie, którego omówienie znalazło się w mediach na podstawie prawa o dostępności do informacji.
Wszystkie groby oprócz jednego znajdują się w Kanadzie. Wyjątek stanowi grób RB Bennetta, który jest pochowany w kościele w Mickelham w Wielkiej Brytanii, mieście liczącym 600 osób, około godziny jazdy pociągiem na południowy zachód od Londynu. Jego sarkofag wymaga naprawy pęknięć, nie mówiąc już o dobrym oczyszczeniu z mchu.
W ciągu ponad 20 lat istnienia programu opieki nad grobami premierów wydano około 1 miliona dolarów na inspekcje, naprawy, tablice pamiątkowe i maszty flagowe na grobach. Wydatki są oparte na rocznych zapotrzebowaniach. Parks Canada przewiduje, że średnie roczne wydatki nieznacznie wzrosną w ciągu najbliższych pięciu lat.
Niektóre z nich mają związek z dodaniem w zeszłym roku grobu Johna Turnera w Toronto. Dokumenty mówią, że tablica upamiętniająca miała zostać zainstalowana jesienią tego roku; Parks Canada stwierdziła tylko, że „planowanie ceremonii upamiętniającej trwa”.
Na każdym pozostałym grobie zostaną zainstalowane nowe panele, które określą czas urzędowania byłego premiera oraz powody, dla których ta postać i grób ma narodowe znaczenie historyczne.

Statua byłego premiera Williama Lyona Mackenzie Kinga spogląda na budynki Parlamentu w Ottawie
Cecilia Morgan, historyk społeczny i kulturowy z Uniwersytetu w Toronto, powiedziała, że zwykłe napięcie wokół obchodów może zaostrzyć się, gdy skupimy się na postaci historycznej, która nabrała większej symboliki w świadomości opinii publicznej i której działania lub osiągnięcia oceniane są obecnie bardziej krytycznie.
– Upamiętnianie jest tak często kwestionowane – powiedziała Morgan – Często widzę rodzaj głębokiego emocjonalnego przywiązania, które ludzie mają, do ich poczucia przeszłości i symboli, które tworzymy z tej przeszłości, które często utrwalają się w tych konkretnych osobach lub organizacjach.
Kierownictwo Parks Canada w oświadczeniu przekazanym do mediów stwierdziło, że sformułowania na odnowionych tablicach „odzwierciedlają ogromne zmiany w rozumieniu historycznym” i „obrazują przeszłość w kontekście teraźniejszości”.
Cynthia Wesley-Esquimaux, przewodnicząca Narodowego Centrum Prawdy i Pojednania w Winnipeg, powiedziała, że różnorodny panel powinien debatować nad sformułowaniami na tablicach, aby zaznaczyć zarówno pozytywny jak i negatywny wkład premiera w historię kraju.
Jako przykład wskazała sir Johna A. Macdonalda: wniósł wkład jako pierwszy premier kraju, ale był także autorem finansowanego przez rząd, prowadzonego przez kościół systemu szkół z internatem, w którym rdzenne dzieci były wyrywane z rodzin i poddawane do powszechnego wykorzystywania seksualnego, emocjonalnego i fizycznego.
Powiedziała, że każde sformułowanie powinno sprawić, że stanie się strażnikiem i świadkiem tych rzeczywistości oraz sprawić, aby negatywy nigdy się nie powtórzyły.
– To nie będzie łatwe. Będzie bardzo niewygodne – powiedział Wesley-Esquimaux, który jest wykładowcą Katedry Prawdy i Pojednania na Uniwersytecie Lakehead – Myślę, że nie można dojść do pojednania lub lepszych relacji bez tej rozmowy i bez przyznania się do tego, co się wydarzyło, ponieważ ludzie ci podjęli decyzje, które miały bardzo tragiczne skutki.
Raport z inspekcji grobów wskazuje również na problemy z rdzą z metalowych elementów tablic przesączającą się na kamienie w wielu grobach i zacieraniem przez czas innych elementów. Miały na to wpływ upływ lat problematyczna konserwacja tych tablic.
Najwięcej pracy będzie wymagało miejsce ostatniego spoczynku Pierre’a Trudeau.
Szare kamienne, betonowe i ceglane mauzoleum ucierpiało z powodu narastających cykli zamrażania-odwilży w miesiącach zimowych, a także z coraz częstszych opadów deszczu, które inspektorzy federalni uznali za zmiany klimatyczne.
Blaszany dach od dawna nie może powstrzymać przedostawania się wody, co wymaga całkowitej wymiany. W celu naprawienia szkód wodnych należy starannie rozebrać fragmenty muru zewnętrznego, w tym jedną ścianę nośną przy krypcie byłego premiera.
Raport z inspekcji z 2020 r. wzywa do rozpoczęcia prac nie później niż jesienią tego roku. Kierownictwo Parks Canada poinformowało, że opracowuje plan pracy, który obejmuje „szczegółowe badania (które) są w toku wraz z planowaniem i pracami projektowymi, które mają nastąpić”.
Parks Canada wskazało, że ostrzejsze warunki pogodowe związane ze zmianami klimatycznymi miały wpływ na nagrobki, sarkofagi i mauzolea, które nadzoruje. Agencja dodała, że zwiększyła częstotliwość inspekcji, mając nadzieję na lepsze „rozpoznanie i złagodzenie szkód lub pogorszenia stanu spowodowanego zmianami klimatu i wieloma innymi czynnikami”.