Polityczne skutki wędrówki chińskiego balonu po amerykańsko-kandyjskim niebie
Polityczne skutki wędrówki chińskiego balonu po amerykańsko-kandyjskim niebie
Chiński ambasador w Kanadzie Cong Peiwu.
Chiński ambasador Cong Peiwu został wezwany w czwartek do kanadyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych po tym, jak Pentagon ujawnił obecność balonu nad wrażliwymi miejscami wojskowymi w zachodnich Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.
„Ambasador Chin w Kanadzie został wezwany przez urzędników z Global Affairs Canada” – napisała rzeczniczka GAC Charlotte MacLeod w piątkowym oświadczeniu – „Będziemy nadal energicznie wyrażać nasze stanowisko chińskim urzędnikom za pośrednictwem wielu kanałów”.
Urzędnicy amerykańscy ogłosili również, że sekretarz stanu Antony Blinken odkłada planowaną weekendową podróż dyplomatyczną do Chin, mimo że administracja Bidena rozważała szerszą reakcję na odkrycie balonu.
Odkrycie zostało ogłoszone przez urzędników Pentagonu w czwartek, powiedzieli oni, że jednym z miejsc, w których balon został zauważony, był stan Montana, w którym znajdują się silosy rakietowe w bazie sił powietrznych Malmstrom.
W piątek rzecznik Pentagonu gen. bryg. Patrick Ryder opisał obiekt jako zwrotny balon obserwacyjny lecący na wysokości około 60.000 stóp czyli 18.288 metrów, z „ładunkiem” lub koszem pod spodem.
Ryder nie podał dalszych szczegółów, w tym rozmiarów balonu i tego, co według armii USA robi. Zbagatelizował jednak wszelkie potencjalne zagrożenie, gdy zapytano go, dlaczego nie został zestrzelony.
Na konferencji prasowej w Toronto minister finansów Chrystia Freeland powiedziała, że ruchy balonu są aktywnie śledzone.
Powiedziała, że Norad, Kanadyjskie Siły Zbrojne, Departament Obrony Narodowej i inni partnerzy „oceniają sytuację i ściśle ze sobą współpracują”, dodając, że kanadyjskie agencje wywiadowcze współpracują z amerykańskimi partnerami.
– Nadal podejmujemy wszelkie niezbędne środki, aby chronić Kanadę przed zagrożeniami ze strony obcego wywiadu – powiedziała Freeland – Traktujemy to bardzo poważnie.
Minister spraw zagranicznych Melanie Joly napisała w piątek na Twitterze, że rozmawiała z sekretarzem stanu USA Antonym Blinkenem na temat bezpieczeństwa kanadyjskiej przestrzeni powietrznej.
„Współpracujemy z naszymi amerykańskimi partnerami i nadal podejmujemy wszelkie niezbędne środki w celu ochrony poufnych informacji Kanady” – napisała.
Ani Freeland, ani Departament Obrony nie powiedzieli, czy balon obserwacyjny przeleciał nad kanadyjską przestrzenią powietrzną. Biuro minister obrony Anity Anand odmówiło komentarza. Dodając, że Departament Obrony „monitoruje potencjalny drugi incydent”.
Jednak Ryder powiedział, że wojsko USA śledziło tylko jeden balon, który powoli leciał na wschód.
Chiny, które ze złością potępiają próby inwigilacji ze strony Stanów Zjednoczonych i innych krajów na obszarach, które uważają za swoje terytorium, i które kiedyś zepchnęły amerykański samolot szpiegowski, generalnie zareagowały wyciszoną reakcją na oświadczenie Pentagonu.
W stosunkowo pojednawczym oświadczeniu chińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych stwierdziło, że balon był cywilnym sterowcem używanym głównie do badań meteorologicznych. Ministerstwo stwierdziło, że sterowiec ma ograniczone możliwości „samosterowania” i „zboczył daleko od zaplanowanego kursu” z powodu wiatrów.
„Strona chińska wyraża ubolewanie z powodu niezamierzonego wejścia sterowca w przestrzeń powietrzną USA z powodu działania siły wyższej” – napisano w oświadczeniu, powołując się na termin prawniczy używany w odniesieniu do wydarzeń pozostających poza kontrolą.
Guy Saint-Jacques, który był ambasadorem Kanady w Chinach w latach 2012-2016, był sceptyczny wobec wyjaśnień chińskiego rządu. Powiedział, że gdyby to była prawda, Pekin powiadomiłby Ottawę i Waszyngton o tym, co się dzieje.
Powiedział, że pojawienie się balonu było niezręcznym wydarzeniem dla chińskiego rządu i prezydenta Xi Jinpinga.
Chiński przywódca zasygnalizował zainteresowanie osłabieniem napięć między Chinami a Stanami Zjednoczonymi pod koniec ubiegłego roku w związku z rosnącymi problemami gospodarczymi i wyzwaniami w kraju – uważa Saint-Jacques.
– Liczyli, że wizyta Blinkena przywróci jakiś dialog – powiedział.
Pojawienie się balonu osłabia również długotrwały sprzeciw komunistycznego rządu Chin wobec wtargnięć na to, co uważa za swoje terytorium, w tym w sporne regiony, takie jak Morze Południowochińskie.
– Protestują za każdym razem, gdy amerykański samolot zbliża się do chińskiej przestrzeni powietrznej – powiedział Saint-Jacques – Więc Amerykanie powiedzą: „Kim jesteś, żeby narzekać? Wysłałeś balon, który przelatuje nad naszym terytorium. Myślę więc, że to wszystko sprawia, że Chińczycy wyglądają naprawdę niezdarnie”.
Profesor nadzwyczajny University of Manitoba, Andrea Charron, jeden z czołowych kanadyjskich ekspertów w dziedzinie Norad, powiedział, że wygląd balonu podkreśla również pilną potrzebę modernizacji starzejącego się systemu wczesnego ostrzegania w Ameryce Północnej.
Dowódcy wojskowi od dawna ostrzegali, że system, w tym seria stacji radarowych z lat 80. na Dalekiej Północy Kanady, przekroczył datę przydatności do spożycia. Rząd ogłosił plany jego zastąpienia w nadchodzących latach.
– Wiemy, że mamy duże luki w zasięgu obrony radarowej, które staramy się wypełnić modernizacją Norad – powiedział Charron.
Na podst. Canadian Press i Associated Press