“Kanada milczy na temat regresu polskiej demokracji”
“Kanada milczy na temat regresu polskiej demokracji”
Premier Polski Mateusz Morawiecki przemawia podczas konferencji medialnej podczas Szczytu Europejskiej Wspólnoty Politycznej w zamku Mimi w Bulboaca, Mołdawia, czwartek, 1 czerwca 2023 r.
Na powitanie premiera Mateusza Morawieckiego agencja Canadian Press piórem Dylana Robertsona opublikowała okolicznościowy, „powitalny” tekst, który mogą wykorzystywać różne kanadyjskie media.
Oto tłumaczenie tego materiału:
Premier Justin Trudeau wita polskiego premiera Mateusza Morawieckiego w Kanadzie w piątek, podczas gdy federalni liberałowie milczą na temat demokratycznego regresu w jakim znajduje się jego kraj.
– Jest za dużo ciszy i myślę, że w Polsce jesteśmy na krawędzi – powiedział Marcin Gabryś, politolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Jak można mieć wspólne zaangażowanie na rzecz demokracji, gdy istnieje wyraźne zagrożenie dla procesu wyborczego?
Gabryś, który specjalizuje się w studiach kanadyjskich, powiedział, że Kanada i Polska podejmują bezprecedensową współpracę, odkąd rządząca partia Prawo i Sprawiedliwość, lokalnie znana jako PiS, przejęła władzę w 2015 roku.
Powiedział jednak, że partia ma „silną rozbieżność” z wartościami wyznawanymi przez rząd Trudeau.
Na przykład nowe prawo w Polsce stworzy komisję ds. zbadania domniemanej rosyjskiej ingerencji w kraju. Naukowcy i grupy praw obywatelskich twierdzą, że mandat jest tak niejasny, że panel składający się głównie z posłów rządowych zostanie wykorzystany do atakowania partii opozycyjnych.
– To z pewnością zagraża nie tylko procesowi wyborczemu, ale także wolności akademickiej, ponieważ komisja ma tak duże uprawnienia do przesłuchiwania ludzi ze środowiska akademickiego – powiedział Gabryś.
W poniedziałek Departament Stanu USA wyraził zaniepokojenie nową ustawą, „która może zostać wykorzystana do ingerencji w wolne i uczciwe wybory w Polsce”.
Gabrys był zaskoczony, że tego samego dnia Trudeau zapowiedział wizytę Morawieckiego, chwaląc „wspólne zaangażowanie na rzecz NATO i demokracji”.
We wtorek polski poseł ze skrajnie prawicowej Konfederacji zablokował profesorowi Uniwersytetu Ottawy Janowi Grabowskiemu możliwość wygłoszenia w Warszawie wykładu, który dotyczyłby polskiego współudziału w zbrodniach podczas Holokaustu.
Temat jest drażliwy dla PiS, który w 2018 roku zakazał prawdziwych oświadczeń, że niektórzy Polacy byli współwinni nazistowskich zbrodni wojennych.
„Ten czas nie służy programowi społecznemu rządu Trudeau” – powiedział Gabryś.
Dwa lata temu rząd Morawieckiego ograniczył aborcję do przypadków, gdy ciąża była wynikiem czynu zabronionego lub stanowiła poważne zagrożenie dla zdrowia. Partia nazwała prawa LGBTQ „atakiem na rodzinę i dzieci” i przymykała oko na gminy i regiony ogłaszające się „strefami wolnymi od LGBT”.
Gabryś spodziewa się, że Trudeau będzie unikał rozmów na ten temat podczas pobytu Morawieckiego w kraju.
„Dla Kanady wiele razy ważniejsze są interesy gospodarcze i interesy bezpieczeństwa. A czasem oznacza to, że Ottawa powstrzymała się od powiedzenia tego, co powinna powiedzieć. Niemniej jednak sprawa w Polsce jest tak jasna; to już tyle lat. I nie widziałem żadnej reakcji ze strony Kanady – powiedział.
Kanada i Polska zacieśniają współpracę wojskową od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w 2014 roku.
Ten fakt znajduje wysokie uzasadnienie w oficjalnej zapowiedzi Trudeau o wizycie Morawieckiego, w której zobowiązuje się „zająć się regionalnymi wyzwaniami w zakresie obrony i bezpieczeństwa wynikającymi z brutalnej i nieuzasadnionej rosyjskiej wojny napastniczej”.
Polska jest jednym z najbardziej asertywnych krajów europejskich w nakłanianiu sojuszników wojskowych do wyposażenia Ukrainy w sprzęt. Gabryś mówi, że po części wynika to z przekonania, że zwycięska Rosja poczuje się ośmielona, by obrać za cel Polskę i trzy kraje bałtyckie.
Gabryś zastanawia się, czy Polska nie zwróci się do Kanadyjczyków z prośbą o szkolenie europejskich żołnierzy na specjalistycznym sprzęcie lub w warunkach zimowych lub o stacjonowanie większej liczby kanadyjskich żołnierzy w regionie. Gabryś oczekuje, że Morawiecki pochwali Kanadę za przyjęcie części Ukraińców, którzy uciekli do Polski w zeszłym roku, oraz za finansowanie projektów pomagających w integracji przebywających w tym kraju.
Handel między Kanadą a Polską kwitnie, wzrastając o 52 procent w ciągu pięciu lat od wejścia w życie umowy handlowej Kanada-UE, mimo że Warszawa nie w pełni ratyfikowała umowę.
Polska wyszła z globalnej recesji w 2008 roku, europejskiego kryzysu zadłużenia i pandemii COVID-19 szybciej niż większość innych krajów.
Kraj szuka w Kanadzie know-how w zakresie technologii wychwytywania dwutlenku węgla i raczkującej dziedziny małych jądrowych reaktorów modułowych.
Gabryś powiedział, że jego kraj będzie otwarty na kanadyjski wodór, uran i skroplony gaz ziemny, jeśli będzie wystarczająco dużo uzasadnienia biznesowego, a Polska stara się być ośrodkiem dla fabryk akumulatorów do pojazdów elektrycznych.
Zaznaczył, że ambasador Polski w Ottawie Witold Dzielski jest blisko kierownictwa PiS i lepiej niż większość posłów rozumie Kanadę.
Doprowadziło to do serii bezprecedensowych wizyt, jak powiedział Gabryś, na przykład kiedy polski minister zdrowia Adam Niedzielski odwiedził Kanadę w marcu, aby podsumować wsparcie medyczne dla Ukraińców i zbadać możliwą współpracę w dziedzinie nauk przyrodniczych.
– Widzę nowy rozdział, nową energię w stosunkach między Polską a Kanadą – powiedział Gabryś.
Canadian Press