Komedia pomyłek
Komedia pomyłek
Jedną z powszechnie uznawanych zasad w prawie podatkowym jest zasada polegająca na tym, że podatnicy nie mogą polegać na błędnej poradzie urzędnika agencji jako podstawie do obrony przed problemem podatkowym.
Nawet w przypadku, gdy błędna lub niewłaściwa interpretacja przepisów podatkowych pochodzi od kilku rządowych agencji.
Taką sytuację rozpatrywał sąd w niedawno zakończonej sprawie Fazal v. The Queen (2020 TCC 137). Sprawa ta dotyczyła rozstrzygnięcia sytuacji rejestracji podatnika w programie GST/HST zgodnie z sekcją 240 Excise Tax Act (ETA). Pani Fazal była przekonana, że zamknęła konto GST/HST w roku 2009. Agencja CRA była innego zdania i naliczyła pani Fazal GST/HST za okresy od stycznia 2011 do grudnia 2016.
Sąd podatkowy (Tax Court of Canada (TCC)) ustalił, że pani Fazal prowadziła usługi sekretarialne, które nie podlegały GST/HST tylko w latach 2011-2013. Rok 2014 sąd pozostawił agencji do ponownego rozpatrzenia z poleceniem zastosowania łaski, ponieważ dochód podatnika przekroczył próg $30,000 tylko o $250, a lata 2015 i 2016 podlegały całkowicie opodatkowaniu GST/HST. Sąd też formalnie potępił “wątpliwe” podstawy do naliczenia GST/HST, na których oparła się agencja CRA, która kompletnie zignorowała realia.
Oto fakty:
W lutym 2009 pani Nazma Fazal zarejestrowała mały biznes i GST/HST w prowincji British Columbia pod nazwą Varx Technology, który miał produkować panele budowlane. We wrześniu 2009 Fazal zamknęła Varx Technology i założyła korporację Varx Technology Incorporated (Varx Inc.).
Fazal zwróciła się do BC Registry Services, aby się upewnić odnośnie procedur i została powiadomiona, że jej rejestracja GST/HST biznesu niekorporowanego będzie zamknięta w dniu zmiany na korporację i nowy numer GST/HST będzie potrzebny dla korporacji. Fazal zarejestrowała więc GST/HST dla korporacji.
W roku 2011 Fazal, po przeniesieniu się do prowincji Ontario, zdecydowała zaprzestać działalności Varx Inc. i wyrejestrowała korporację. W roku 2014, agencja CRA w końcu zatwierdziła wyrejestrowanie GST/HST korporacji i pani Fazal była przekonana, że wszystkie rejestracje były skasowane.
Szereg lat później, w listopadzie 2018, agencja CRA wysłała do pani Fazal, na jej adres w Milton, Ontario, tzw. “pending cancellation notice” czyli pismo o rozpoczęciu procedury zamykania konta GST/HST firmy Varx Technology. Fazal dowiedziała się, że wyrejestrowanie GST/HST Varx Technology nie miało miejsca w roku 2009, ale 31 grudnia 2017. Oprócz tego agencja wystawiła notice of assessment obciążając Fazal podatkiem GST/HST za okres styczeń 2011 do 31 grudnia 2016.
Agencja CRA uznała, że skoro podatnik miał numer GST/HST na biznes Varx Technology, więc miał obowiązek naliczania i odprowadzania GST/HST od dochodu wykazywanego na osobistym rozliczeniu podatkowym, na którym agencja była powiadomiona, że dochód ten był z działalnosci prowadzenia sekretarialnych usług w zakresie administracji i płac. Fazel wykonywała te usługi dla biznesu jej mężą, które agencja potraktowała jako usługi podlegające obowiązkowi naliczania GST/HST na konto jej firmy Varx Technology i na numer GST/HST firmy Varx Technology.
Kilka dni później, Fazel otrzymała list z BC Registry Services na adres w Milton, Ontario, z informacją, że jej biznes Varx Technology został wyrejestrowany wstecznie z datą 31 grudnia 2009.
Fazel złożyła bez powodzenia odwołanie od tej decyzji agencji, argumentując, że agencja nie miała podstaw, aby naliczyć podatek GST/HST na numer firmy Varx Technology, skoro firma nie istniała od roku 2009.
Odwołanie
do sądu TCC
W odwołaniu do sądu istotą sprawy było ustalenie czy pani Fazel była zarejestrowana w programie GST/HST na podstawie paragrafu 240 ETA. Jeżeli była zarejestrowana, byłaby podciągnięta pod paragraf 240 (3) jako ”small supplier” nie podlegający naliczaniu i odprowadzaniu GST/HST.
Czyli sąd miał do rozpatrzenia dwa kluczowe zagadnienia:
Na jakiej podstawie agencja CRA argumentowała, że mały biznes, rozwiązany w roku 2009, utrzymywał przez cały czas ważny numer GST/HST, aż do oficjalnej kasacji 31 grudnia 2017?
Czy agencja miała prawo połączyć oryginalną rejestrację Varx Technology z zupełnie inną działalnością sekretarialną tego samego podatnika, na dodatek w innej prowincji?
Sąd ustalił, że Fazel, jako zwykły podatnik, mogła zaufać zapewnieniu BC Registry Services co do procedury rejestracji GST/HST. Niestety, sąd stwierdził, że to zaufanie nie może być wystarczającą podstawą do obrony. Sąd, w dalszej konkluzji skrytykował “komedię pomyłek”, która doprowadziła do sprawy w sądzie. Miał bowiem miejsce brak działania zarówno przez agencję CRA, jak i BC Registry Services, który wygenerował gigantyczne biurokratyczne opóźnienia, które zaowocowały usunięciem podatnika z rejestru GST/HST w agencji CRA dopiero na końcu roku 2017, czyli tylko osiem lat po zaprzestaniu działalności.
Sąd ustalił, że podatnik był na liście osób zarejestrowanych pod swoim nazwiskiem, ale nie figurował tam zgodnie z prawem. Według sądu, definicja “registrant”, wymaga od CRA, aby agencja ustalała czy działalność biznesowa oraz miejsce działalności są zgodne z rejestracją. Definicja pojęcia “registrant” jest wyjątkowo uboga, oznacza bowiem osobę, która się zarejestrowała lub powinna się zarejestrować.
Sąd powołał się na definicję separacji pomiędzy oryginalną rejestracją a naturą działalności biznesowej, na podstawie paragrafu 129(3) ETA. Z punktu widzenia sądu, miało miejsce wyraźne oddzielenie działalności podatnika w kontekście firmy Varx Technology, a jej działalności jako usługi sekretarskie w innej prowincji. Sąd ustalił bez cienia wątpliwości, że podatnik zaprzestał działalności produkcyjnej i technologicznej, podjął kroki, aby rozwiązać produkcyjną firmę, przeniósł się do innej prowincji, stąd nie powinien być traktowany jako “registrant” w świetle prawa.
Ostatecznie sąd uznał odwołanie częściowo, dopatrzył się bowiem, że podatnik był tzw. „small supplier” przez okres dwóch albo trzech lat w rozpatrywanym okresie.
Można współczuć podatnikowi, który przeszedł przez szereg lat biurokratyczną drogę cierniową. Pani Fazel, jak, niestety, wielu właścicieli małych firm, padła ofiarą biurokratów. Czy rozpoczynając produkcję paneli budowlanych miała wystarczającą wiedzę na temat procedur biurokratycznych w urzędzie BC Registry Services (prowincja BC) i w CRA oddziale GST/HST (rząd federalny)? Zaufała urzędnikowi, który ją zapewnił, że z chwilą rejestracji korporacji, jej numer GST/HST biznesu niekorporowanego będzie automatycznie skasowany. W prawie GST/HST nie ma jednak mowy o automatycznym wyrejestrowaniu się numeru GST/HST z chwilą wyrejestrowania małego biznesu. Biurokracja żyje z biurokracji, a nie z szybkiego i prawidłowego załatwiania spraw.
Nawet decyzję sądu trudno zrozumieć. Paragraf 242 ETA definiuje w jaki sposób agencja lub podatnik może zainicjować skasowanie rejestracji GST/HST. Nigdzie w ETA nie jest opisana sytuacja z punktu widzenia GST/HST, gdy podatnik rozwiązuje swój mały biznes. A ETA został stworzony w roku 1991, czyli ponad 30 lat temu. Nigdzie w ETA prawo nie rozważa sytuacji kasacji lub/i unieważnienia rejestracji GST/HST, gdy biznes przestaje działać i jest wyrejestrowany w prowincjonalnych rejestrach.
Paragraf 242(2) stwierdza jedynie, że Minister kasuje rejestrację, gdy podatnik złoży właściwy formularz zawierający wymagane prawem informacje.
W dokumencie GST/HST Memorandum 2.7 (Cancellation of Registration), jest napisane, że skasowanie ma być zrobione na właściwym formularzu i powinno zawierać wymagane informacje pod kątem paragrafu 242 ETA. Czyli kółko się zamyka. Jeżeli procedura wyrejestrowywania rejestracji GST/HST nie zostanie oparta na wypełnionym formularzu, to rejestracja jest ciągle ważna i może być w mocy nawet przez dziesiątki lat. Sąd nie rozważył tego dokumentu przy rozpatrywaniu sprawy.
Z dokumentacji sprawy nie wynika, kiedy nastąpiła inicjacja skasowania rejestracji. Paragraf 242(2) sugeruje, że zamknięcie konta GST/HST następuje pierwszego dnia po końcu roku rozliczeniowego GST/HST, o ile odpowiedni formularz był złożony. Poprzez opóźnienia działania podatnika, BC Registry Services lub/i CRA, zamknięcie konta firmy GST/HST Varx Technology nastąpiło dopiero 31 grudnia 2017. Czy na podstawie zdroworozsądkowego rozumienia prawa, podatnik podlegał prawu GST/HST aż do końca roku 2017?
Wniosek:
Warto się upewnić, czy GST/HST małego biznesu został na pewno usunięty z rejestru agencji CRA, zwłaszcza, gdy w jego miejsce została założona korporacja.
Inny przykład:
W dawnej sprawie, Sylvan Deschamps v. HMQ (2012-2198 (GST) I, pan Sylvan, samozatrudniający się podwykonawca w sektorze budowlanym, zarejestrował GST, ponieważ tego wymagała firma budowlana, dla której pracował. Złożył jedno prawidłowe rozliczenie, po czym zmienił pracodawcę na innego, który nie wymagał rejestracji GST. Złożył więc następne rozliczenie GST wykazując, że nie naliczył i nie odprowadził GST od dochodu. Tłumaczył się tym, że tak mu doradził agent Revenue Quebec (ARQ).
W sądzie Sylvan dowiedział się, że sąd nie akceptuje tłumaczenia, że agent RQ doradził inaczej, sąd bowiem opiera się na ETA, a nie na opiniach agentów lub doradców.
Piotr Z. Chwalisz
M.Sc. TEP
905 821-1888
647 648-6363
