Lotniska chcą skanować twarze, by ułatwić podróżowanie – eksperci mają wątpliwości

Lotniska chcą skanować twarze, by ułatwić podróżowanie – eksperci mają wątpliwości

Podróż przez lotnisko może pewnego dnia wyglądać zupełnie inaczej, ponieważ niektóre porty lotnicze i linie lotnicze wdrażają technologię rozpoznawania twarzy w kilku systemach, w tym w odprawie oraz kontroli bezpieczeństwa i imigracyjnej. Wśród przewoźników korzystających z danych biometrycznych podczas podróży są Air Canada i Emirates.

John Gradek, ekspert ds. zarządzania lotnictwem, twierdzi, że technologia ta “będzie tak powszechna jak schody ruchome czy ruchome chodniki”.

Podczas gdy linie lotnicze i lotniska twierdzą, że rozpoznawanie twarzy może sprawić, że podróże lotnicze – często żmudne doświadczenie – będą bardziej wydajne i płynne, zwolennicy prywatności twierdzą, że wykorzystanie danych biometrycznych jest trudne i otwarte na nadużycia.

Gradek twierdzi jednak, że społeczeństwo znajduje się na “krawędzi rozpoznawania twarzy”, a przejście na identyfikację biometryczną na niektórych lotniskach już trwa.

Niemieckie lotnisko we Frankfurcie instaluje systemy, które mają przyspieszyć proces odprawy poprzez skanowanie twarzy podróżnego. Linie Emirates Airlines i lotniska w Chinach wprowadziły podobne systemy, które prowadzą pasażerów przez terminal.

Tymczasem Air Canada uruchomiła w lutym 2023 r. program pilotażowy, który umożliwia wybranym pasażerom wylatującym z międzynarodowego lotniska w Vancouver wejście na pokład samolotu bez okazywania dokumentu tożsamości i dostęp do salonów na międzynarodowym lotnisku Toronto Pearson za pomocą rozpoznawania twarzy.

“Rozpoznawanie twarzy jest akceptowaną metodą kontroli bezpieczeństwa i właśnie przenosi się na lotnisko” – powiedział Gradek. Szerzej wyjaśnia, że rozpoznawanie twarzy na lotniskach działa poprzez porównywanie wykonanych zdjęć z dokumentami podróży, takimi jak paszport i deklaracje celne.

“Kiedy przechodzisz przez lotnisko, sprawdzają twoje dane twarzy, dopasowują je do tego, co już jest w rejestrze, a jeśli jesteś dobrze dopasowany do systemów, które są obecnie na miejscu, dostajesz zielone światło” – powiedział.

Skanowanie biometryczne może być wykorzystywane w różnych punktach procesu podróży. Może pomóc liniom lotniczym lepiej zrozumieć, gdzie pasażer znajduje się obecnie na lotnisku.

“Jeśli spóźnisz się na swój lot… mogą w zasadzie bardzo szybko skierować do ciebie wiadomość, mówiąc: ‘Proszę, rusz tu swój tyłek i wsiądź do samolotu, bo jesteś spóźniony'” – powiedział Gradek.

Potencjalną korzyścią jest również zmniejszenie kolejek – niezależnie od tego, czy chodzi o oczekiwanie na oddanie bagażu, kontrolę bezpieczeństwa, czy faktyczne wejście do samolotu. Systemy skanowania mogłyby ograniczyć niektóre czynności wymagające interwencji człowieka, zwłaszcza przy bramkach, gdzie personel musi sprawdzać tożsamość i karty pokładowe.

“To wszystko jest dziś wykonywane przez ludzi przy użyciu pewnej technologii. Celem jest zasadniczo zmniejszenie liczby osób z obsługi na lotnisku” – powiedział Gradek, zauważając, że może to pomóc liniom lotniczym obniżyć koszty.

Systemy mogą przybierać różne formy. W 2018 r. międzynarodowe lotnisko w Dubaju wprowadziło coś, co nazwało “inteligentnym tunelem” do skanowania danych biometrycznych pasażerów i automatycznego sprawdzania paszportów. System ten zajmował pasażerom około 15 sekund.

Według Emirates Airlines, pasażerowie mogą doświadczyć “bezdotykowej podróży” na lotnisku Dubai International, rejestrując zdjęcie podczas odprawy, co zapewnia dostęp do “inteligentnych stref biometrycznych” w niektórych częściach lotniska. Podobne systemy inteligentnych bramek porównują zdjęcie pasażera z informacjami biometrycznymi przechowywanymi w ePaszportach.

Systemy te nie są jednak bezbłędne. W maju ubiegłego roku problem techniczny spowodował zamknięcie elektronicznych bramek granicznych w Wielkiej Brytanii, co wymagało ręcznego sprawdzania paszportów w jednym z najbardziej ruchliwych dni w roku.

Obrońcy prywatności obawiają się, że zbyt mało wiadomo o potencjalnych szkodach związanych z rozpoznawaniem twarzy, zwłaszcza że staje się ono coraz bardziej powszechne, w tym na lotniskach. “Większość przeciętnych ludzi tak naprawdę nie wie, jak to działa, jakie jest ryzyko i jakie są korzyści” – powiedziała Brenda McPhail, dyrektor ds. edukacji wykonawczej w programie Public Policy Digital Society na Uniwersytecie McMaster. “Często taki system działa potajemnie za kulisami i ma pewne znaczące wady w odniesieniu do dokładności”.

Wady te, jak zauważa, obejmują uprzedzenia, które często wpływają na osoby kolorowe, kobiety, osoby 2SLGBTQ i osoby niepełnosprawne fizycznie. McPhail argumentuje, że podobnie jak odciski palców, nasze twarze są “nieodwołalnie związane z tobą na zawsze” i powinny być chronione.

“Czy wyraziłbyś zgodę na przeciągnięcie palcem po poręczy podczas przejścia przez lotnisko, aby twój odcisk palca mógł być śledzony w każdym miejscu, gdy przechodzisz przez terminal?” – zapytała.

Air Canada twierdzi, że pilotażowy projekt cyfrowej identyfikacji jest dobrowolny, a klienci mogą nadal wchodzić na pokład samolotów i uzyskiwać dostęp do salonów podróżnych przy użyciu karty pokładowej i standardowego dokumentu tożsamości.

Według strony internetowej Air Canada, pomiary twarzy wykorzystywane przez system pozostają na osobistym urządzeniu podróżnego. Gdy podróżny odprawia się na lot za pomocą aplikacji Air Canada, informacje są udostępniane linii lotniczej i usuwane 36 godzin po odlocie.

Jak mówi McPhail, potrzebna jest przejrzystość w zakresie sposobu wykorzystywania tych danych w tym 36-godzinnym okresie. I chociaż rozpoznawanie twarzy może być dobrowolne, martwi się o wrażenie, jakie może pozostawić. “To może wzbudzić podejrzenia, może poddać cię dodatkowej kontroli, sprawić, że ktoś będzie się zastanawiał, dlaczego nie chcesz uczestniczyć w tym programie” – powiedziała.

W oświadczeniu dla CBC Radio, Air Canada poinformowała, że ponad 50,000 pasażerów zarejestrowało się w programie cyfrowej identyfikacji. Linia lotnicza przewiozła ponad 46 milionów pasażerów w 2023 roku.

W ramach projektu ustawy C-27 rząd liberalny zaproponował nowe przepisy, które określałyby zasady wykorzystywania danych osobowych. Rzecznik Ministerstwa Innowacji, Nauki i Rozwoju Gospodarczego Kanady powiedział CBC w oświadczeniu, że przepisy przyniosą korzyści konsumentom i pozwolą firmom “wprowadzać innowacje, konkurować i rozwijać się”.

“Proponowane przepisy zapewnią Kanadyjczykom pierwszorzędną ochronę prywatności i danych, a firmom, które łamią zasady, grożą surowe konsekwencje” – czytamy w oświadczeniu.

McPhail wzywa rząd do zdefiniowania informacji biometrycznych jako wrażliwych oraz do usunięcia wyłączeń dla “uzasadnionych celów biznesowych” w ustawie, które pozwalają firmom wykorzystywać pewne informacje bez powiadamiania klientów w określonych okolicznościach. “To tworzy ogromną lukę w nowym prawie dotyczącym prywatności. Będzie to naprawdę problematyczne w przypadku czegoś takiego jak rozpoznawanie twarzy, które jest tak łatwe do ukrycia” – powiedziała.

Jako obrończyni prywatności – i zarazem podróżniczka – McPhail jest zainteresowana testowaniem systemów rozpoznawania twarzy na lotniskach. “Lepiej jest zrozumieć, wobec czego chcemy być krytyczni” – powiedziała. “Ale czy byłabym szczęśliwa, gdyby było to obowiązkowe, gdybym nie miała wyboru? Absolutnie nie. Byłabym bardzo zaniepokojona”.