Rząd przedstawił budżet na 2024 rok
Rząd przedstawił budżet na 2024 rok
Po wielu zapowiedziach i kontrolowanych „przeciekach” do mediów na temat przygotowanego budżetu przyszedł wreszcie czas, by ten budżet na najbliższy rok przedstawić.
Aby wyrównać szanse młodych ludzi, w budżecie federalnym na 2024 rok rząd skierował nowe podatki do najlepiej zarabiających Kanadyjczyków, aby pomóc zrównoważyć wielomiliardowe wydatki na poprawę podaży mieszkań i wsparcia socjalnego w kraju.
Mając na celu zapewnienie kanadyjskim milenialsom i pokoleniu Z „uczciwych szans na życie w klasie średniej”, budżet przygotowany przez wicepremier i minister finansów Chrystię Freeland określa, w jaki sposób Liberałowie planują przeznaczyć 39,2 miliarda dolarów netto na nowe wydatki, przy jednoczesnym utrzymaniu zamierzonych barier fiskalnych.
W ramach dążenia do sprawiedliwości podatkowej jednym z głównych sposobów, w jaki Liberałowie planują zapewnić nowe dochody, jest „zwracanie się do najbogatszych Kanadyjczyków o większe opłaty, przy czym Freeland twierdzi, że nieodpowiedzialne byłoby przekazywanie większego długu przyszłym pokoleniom poprzez ignorowanie kotwic fiskalnych jakie dzięki Freeland związały rząd z jesienią ubiegłego roku.
Ponieważ jednak w dalszym ciągu brak przewidywanego salda budżetowego i prognozowane na każdy nadchodzący rok deficyty są większe niż wcześniej przewidywano, w budżecie – zatytułowanym „Sprawiedliwość dla każdego pokolenia” – zauważa się, iż federalne opłaty za dług publiczny wkrótce wzrosną do 64,3 miliardów dolarów w latach 2028–2029. .
Budżet na rok 2024 obejmuje kilka dodatkowych ofert dla małych firm i przedsiębiorców – w tym poprzez nowy rabat emisyjny – i wreszcie podaje liczby w dolarach dotyczące pierwszego etapu krajowej opieki farmaceutycznej, a także długo obiecywanej renty inwalidzkiej.
Ogółem budżet federalny na 2024 rok obejmuje nowe plany wydatków o wartości 52,9 miliarda dolarów – z których część opiera się na pożyczkach i jest uzależniona od poparcia prowincji – a także szacunkowo 20 miliardów dolarów nowych dochodów podatkowych, w tym podatków od wyrobów tytoniowych i vapingu.
Według budżetu deficyt federalny ma wynieść 39,8 miliarda dolarów w latach 2024–2025, 38,9 miliarda dolarów w latach 2025–26 i spadać w ciągu trzech kolejnych lat do 20 miliardów dolarów w latach 2028–29.
Freeland rzeczywiście osiągnęła swój cel, jakim jest utrzymanie deficytu federalnego na lata 2023–2024 na poziomie 40,1 miliarda dolarów i będzie obniżać relację długu do PKB w bieżącym roku budżetowym. Niezmiennie obstaje także przy swoich planach „przeorientowania” 15,8 miliarda dolarów w ciągu pięciu lat i 4,8 miliarda dolarów bieżących wydatków rządowych.
„Dziś ponownie skupiliśmy się na otwarciu drzwi do klasy średniej dla milionów młodych Kanadyjczyków” – pisze Freeland we wstępie do budżetu, którego wszystkie 416 stron zostało we wtorek przedłożone Izbie Gmin – „Ponieważ na to zapracowałeś i na to zasługujesz. I tego chcą dla ciebie także twoi rodzice i dziadkowie”.
W rozmowie z reporterami Freeland broniła swojego nowego planu dochodów, który ma pomóc „zmniejszyć koszty życia milionów”, jednocześnie przechwalając się, że kanadyjska gospodarka radzi sobie lepiej niż oczekiwano i jest na dobrej drodze do dalszej poprawy w nadchodzącym roku.
Opierając się na tym „miękkim lądowaniu” i na tym, że inflacja spadnie do blisko dwóch procent do końca roku, minister finansów stwierdziła, że rząd federalny uważa, iż nadszedł czas, aby wyjść naprzeciw tej chwili, wprowadzając więcej inwestycji, które pomogą pobudzić konkurencję i wzrost liczby miejsc pracy, przy jednoczesnym utrzymaniu niskich relacji deficytu i długu netto do PKB.
Jednak niektórzy ekonomiści ostrzegają, że w tym ogromnym dokumencie finansowym nie zrobiono wystarczająco dużo, jeśli chodzi o produktywność.
Fred O’Riordan, krajowy lider polityki podatkowej w EY, powiedział, że jego zdaniem jest to „brakujący element” budżetu. „Jest bardzo niewiele środków, które mają na celu zwiększenie inwestycji kapitałowych i zwiększenie wydajności pracy”.
„Dzisiejszy budżet zawiera niewiele niespodzianek… a prognozy rządu dotyczące deficytu są w dużej mierze zgodne z wcześniejszymi przewidywaniami”, powiedział Perrin Beatty, dyrektor generalny Kanadyjskiej Izby Handlowej.
„Zamiast wykorzystywać nadzwyczajne dochody do szybszej redukcji deficytu, rząd zdecydował się wykorzystać je wraz ze zmianami w podatku od zysków kapitałowych na sfinansowanie tych nowych wydatków. Wciąż brakuje jasnego planu promowania produktywności i przywrócenia wzrostu gospodarczego w Kanada.”
Na Parliament Hill plan działania polityki fiskalnej Freeland spotkał się z mieszanymi recenzjami, a partie opozycyjne w dużej mierze potępiły utracone szanse i związaną z nim politykę.
Najbogatsi Kanadyjczycy będą płacić wyższe podatki
Najważniejszym nowym elementem wtorkowego budżetu jest nowy strumień dochodów: podwyżka podatków od zysków kapitałowych dla najlepiej zarabiających w Kanadzie, która według prognoz w ciągu najbliższych pięciu lat przyniesie 19,3 miliarda dolarów.
Choć nie jest to dokładnie kwota podatku od majątku lub podatku od nadmiernych zysków, jak niektórzy podejrzewali, Freeland skupia się na 0,13 procent najbogatszych, zwiększając wskaźnik włączenia zysków kapitałowych – części zysków kapitałowych, od której płacony jest podatek – w przypadku osób fizycznych, których zyski kapitałowe przekraczają 250 tysięcy dolarów za rok.
Stawka wzrośnie z połowy do dwóch trzecich i będzie dotyczyć także wszelkich zysków kapitałowych realizowanych przez korporacje i trusty. Oczekuje się, że będzie to miało wpływ na około 12 procent kanadyjskich korporacji i Kanadyjczyków o średnim dochodzie wynoszącym 1,42 miliona dolarów.
Ta zmiana podatkowa będzie miała zastosowanie do zysków kapitałowych zrealizowanych 25 czerwca 2024 r. lub później.
Liberałowie, którzy ślubowali nie podnosić podatków dla kanadyjskiej klasy średniej, zanotowali w budżecie, że zmiana ta nie dotknie 99,87% Kanadyjczyków.
Freeland stwierdziła również, że wzrost wskaźnika wliczania zysków kapitałowych nie powinien zaszkodzić konkurencyjności kanadyjskiego biznesu, ponieważ korporacje w większości pozostałych krajów płacą podatek dochodowy od osób prawnych od 100 procent swoich zysków kapitałowych.
Zbliżając się do dnia budżetowego, eksperci ekonomiczni ostrzegali, że bardziej bezpośrednie podatki od majątku lub nadmiernych zysków mogłyby być sprzeczne z wysiłkami Liberałów na rzecz zwiększenia produktywności i wzrostu, ale wybór tej drogi jest w dużej mierze określany jako bezpieczniejszy wybór.
Nowe szczegóły dotyczące mieszkalnictwa
Przyjmując założenie, że najlepszym sposobem na obniżenie cen i czynszów domów jest szybkie zwiększenie podaży, budżet na 2024 rok obejmuje kompleksowy pakiet inicjatyw w zakresie polityki mieszkaniowej, z którymi premier Justin Trudeau i jego gabinet obnosili się od tygodni.
Strategia mieszkaniowa obiecująca budowę 3,9 miliona domów do 2031 roku obejmuje szereg środków i dodatkowe wydatki w wysokości 8,5 miliarda dolarów. Duża część tych wydatków jest rozłożona na nadchodzące lata.
Do największych zobowiązań w zakresie mieszkań należy uzupełnienie programu pożyczek na budowę mieszkań o wartości 15 miliardów dolarów; 6 miliardów dolarów dla Kanadyjskiego Funduszu Infrastruktury Mieszkaniowej; a także 1 miliard dolarów pożyczek i 470 milionów dolarów składek na nowy fundusz ochrony czynszów.
Budżet na rok 2024 obejmuje również 400 mln dolarów na uzupełnienie Funduszu Akceleracji Mieszkalnictwa o 400 mln dolarów oraz 600 mln dolarów na serię nowych innowacyjnych działań w zakresie budownictwa mieszkaniowego, mających na celu zwiększenie skali domów modułowych i prefabrykowanych.
Co przewiduje budżet
- 15 miliardów dolarów – na uzupełnienie istniejącego programu kredytów na budowę mieszkań
- 1 miliard dolarów przez ponad cztery lata – na uzupełnienie istniejącego programu Reaching Homes
- 1,5 miliarda dolarów – na Kanadyjski Fundusz Ochrony najmu
- 6 miliardów dolarów – na Kanadyjski Fundusz Infrastruktury Mieszkaniowej
- 400 milionów dolarów – na uzupełnienie istniejącego Funduszu Akceleracji Mieszkalnictwa
- 470 milionów dolarów w składkach – na fundusz zabezpieczenia czynszu
- 600 milionów dolarów – na rozbudowę domów modułowych i prefabrykowanych
Czas pokaże, jaki będzie harmonogram uchwalenia obiecanej Kanadyjskiej Karty Praw Najemców i wybranych innych reform przepisów dotyczących kredytów hipotecznych i czynszów. Jednak zezwolenie na 30-letnią amortyzację kredytu hipotecznego dla osób kupujących nowe domy po raz pierwszy będzie dostępne od 1 sierpnia 2024 roku.
Z politycznego punktu widzenia budżet zapewnia więcej informacji na temat planów wprowadzenia strategii „terenów publicznych pod domy”. Według rządu inicjatywa ta ma na celu „odblokowanie 250 tysięcy nowych domów” poprzez przekształcenie nieużywanych wieżowców biurowych, parkingów, nieruchomości Canada Post i Obrony Narodowej w tereny mieszkalne.
Konkretnie, w ciągu 10 lat przeznaczono 1,1 miliarda dolarów na przekształcenie 50 procent powierzchni biurowej rządu federalnego w mieszkania, co pozwoli zaoszczędzić 3,9 miliarda dolarów w tym samym okresie. Czas pokaże, jaka będzie strategia cenowa w ramach federalnych wysiłków mających na celu sprzedaż lub zmianę przeznaczenia tej ziemi.
Pierwsza partia pięciu nieruchomości federalnych, które zostaną „od razu” wynajęte dostawcom usług mieszkaniowych, znajduje się w Calgary, Edmonton, Ottawie, Toronto i Montrealu i obejmuje 800 nowych domów.
Zbliżają się także konsultacje w sprawie potencjalnego podatku od wolnych gruntów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową.
„Myślę, że to, co robią na lądzie, jest całkiem sprytne. Mamy w tym kraju więcej Canada Posts niż Tima Hortona. A zatem otwiera się wiele możliwości ponownego rozwoju” – powiedział ekonomista Mike Moffatt, z którym Liberałowie bezpośrednio konsultowali się w ostatnich miesiącach na swoich planach mieszkaniowych.
Choć Liberałowie postrzegają ten ogólny duży nacisk na mieszkalnictwo jako pomoc młodszym Kanadyjczykom, istnieje również kilka środków skierowanych konkretnie do pokolenia Z i pokolenia milenialsów, w tym utworzenie większej liczby miejsc pracy poprzez wsparcie programu staży studenckich o wartości 207,6 mln dolarów oraz zwiększenie stypendiów dla studentów i nieoprocentowane pożyczki.
Rząd federalny będzie także aktualizował formułę stosowaną przez Kanadyjski Program Pomocy Finansowej dla Studentów do obliczania kosztów mieszkaniowych przy określaniu potrzeb finansowych, aby odzwierciedlić dzisiejsze wyższe koszty mieszkaniowe. Budżet szacuje, że zapewni to większą pomoc studencką dla 79 tysięcy studentów rocznie.
„Możemy spojrzeć wstecz na budżet na rok 2024 jako na coś, co zmieniło zasady gry” – powiedział Paul Kershaw, założyciel Generation Squeeze – „Ten budżet mówi: «Musimy przyznać, że ciężka praca nie opłaca się młodszym Kanadyjczykom tak jak to miało miejsce w przypadku poprzednich pokoleń… Pierwszym krokiem do rozwiązania problemu jest przyznanie się do tego».
Zakres bezpieczeństwa socjalnego
W budżecie federalnym na 2024 r. istnieje szereg rozdziałów skupiających się na różnych wysiłkach mających na celu rozszerzenie elementów, które można uznać za część kanadyjskiej sieci bezpieczeństwa socjalnego.
Ogłoszona we wtorek kwota obejmuje 1,5 miliarda dolarów w ciągu pięciu lat na uruchomienie nowego krajowego planu powszechnej farmacji. Pierwsza faza, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, począwszy od tego roku podatkowego, pomoże pokryć koszty leków na cukrzycę i antykoncepcję.
„Wstępne uwzględnienie w tym budżecie leków na cukrzycę i leki antykoncepcyjne to kolejny przykład przynoszącego owoce porozumienia w sprawie zaufania w sprawie dostaw między liberałami a NDP… Chociaż zakres tego programu jest nadal ograniczony, stanowi on najbardziej namacalny krok w kierunku powszechnej farmacji, jaki chcielibyśmy osiągnąć” jakie kiedykolwiek widziałem w tym kraju” – powiedział David Macdonald, starszy ekonomista z Kanadyjskiego Centrum Alternatyw Politycznych.
Liberałowie wreszcie przeznaczyli fundusze na długo obiecywany kanadyjski zasiłek dla osób niepełnosprawnych: 6,1 miliarda dolarów w ciągu sześciu lat i 1,4 miliarda dolarów w toku, a pierwsze wypłaty zostaną wypłacone w lipcu 2025 roku.
Ten federalny dodatek do dochodu został sformułowany jako dotychczasowa polityka społeczna, która pomoże setkom tysięcy osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym o niskich dochodach i ma na celu uzupełnienie istniejących świadczeń na poziomie prowincji i terytorium. Budżet zapewnia również pokrycie kosztów formularzy medycznych wymaganych do ubiegania się o tę pomoc finansową.
- 1,5 miliarda dolarów – na nowy krajowy plan farmaceutyczny
- 6,1 miliarda dolarów – na kanadyjski zasiłek dla osób niepełnosprawnych dla osób niepełnosprawnych o niskich dochodach
- 2 miliardy dolarów – na krajowy program żywnościowy dla szkół mający na celu nakarmienie 400 tysięcy dodatkowych dzieci
- 1 miliard dolarów – na tanie pożyczki na budowę większej liczby miejsc opieki nad dziećmi
Budżet obejmuje także kilkanaście nowych inicjatyw związanych z wieloletnim zaangażowaniem Liberałów na rzecz pojednania ludności tubylczej.
Wśród nich:
- obietnica wydania 927 milionów dolarów w ciągu pięciu lat – na nowe wsparcie dochodów z rezerwy;
- 1,8 miliarda dolarów – na pomoc rdzennej ludności w wykonywaniu ich jurysdykcji;
- 5 miliardów dolarów gwarancji kredytowych związanych z projektami energetycznymi;
- 1,3 miliona dolarów – na wspieranie inicjatywy „Ostrzeżenie o czerwonej sukience” (podobnej do Amber Alert).
Ponadto, jak wcześniej ogłoszono, budżet na rok 2024 obejmuje 1 miliard dolarów w ciągu pięciu lat na sfinansowanie nowego krajowego programu żywności w szkołach, który ma zapewnić posiłki dla 400 tysięcy dzieci.
Przeznacza także 500 milionów dolarów na nowy fundusz zdrowia psychicznego dla młodzieży; 1 miliard dolarów pożyczek i 60 milionów dolarów dotacji na budowę lub renowację ośrodków opieki nad dziećmi; oraz 48 milionów dolarów na umorzenie pożyczek studenckich dla nauczycieli zajmujących się małymi dziećmi.
Mały biznes, wsparcie badawcze
Plany Freeland obejmują nowe środki mające zapewnić przedsiębiorstwom większą pewność inwestowania w Kanadzie, w tym szereg zachęt i wsparcia mających na celu zwiększenie produktywności.
W ramach nowego pakietu ukierunkowanego na małe przedsiębiorstwa w budżecie przeznaczono 200 mln dolarów na dwa lata, począwszy od lat 2026–2027, na zwiększenie dostępu do kapitału wysokiego ryzyka dla „przedsiębiorców zasługujących na kapitał własny” oraz podmiotów spoza głównych ośrodków.
Co więcej, Liberałowie obiecują nowy „kanadyjski rabat węglowy dla małych przedsiębiorstw”, który stanowi zobowiązanie do szybkiego zwrotu wpływów z federalnej ceny za emisję zanieczyszczeń w latach 2019–2020–2023–24 600 tysięcy przedsiębiorstw zatrudniających mniej niż 500 pracowników w drodze nowej podlegającej zwrotowi ulgi podatkowej, której koszt szacuje się na 2,5 miliarda dolarów.
Mówi się o nowym programie zachęty dla kanadyjskich przedsiębiorców mającym na celu zapewnienie ulg podatkowych, przyspieszenie prac nad „środkami regulacyjnymi”, ograniczającymi biurokrację i podjęcie działań w zakresie uznawania zagranicznych dokumentów uwierzytelniających.
Ponadto obiecano kwotę 3,5 miliarda dolarów na strategiczną infrastrukturę badawczą, inwestycje w modernizowane obiekty, w tym 2,4 miliarda dolarów na granty na badania podstawowe oraz wspieranie rodzimych talentów poprzez ulepszone stypendia.
Zgodnie z oczekiwaniami budżet obejmuje również 2,4 miliarda dolarów na budowanie potencjału w zakresie sztucznej inteligencji, głównie w zakresie możliwości obliczeniowych i infrastruktury technicznej.
2 miliardy dolarów przez ponad pięć lat – na uruchomienie nowego funduszu AI Compute Access Fund i kanadyjską strategię AI Sovereign Compute
- 200 milionów dolarów przez ponad pięć lat – na wspieranie start-upów AI
- 100 milionów dolarów przez ponad pięć lat – na pomoc kanadyjskim firmom i innowatorom w budowie i wdrażaniu nowych rozwiązań AI
- 50 milionów dolarów przez cztery lata – na wspieranie firm, dla których sztuczna inteligencja może mieć wpływ. Takich jak branże kreatywne
- 50 milionów dolarów przez ponad pięć lat – na utworzenie Kanadyjskiego Instytutu Bezpieczeństwa AI
- 5,1 miliona dolarów – na rozpoczęcie egzekwowania proponowanej ustawy o sztucznej inteligencji i danych
- 6,7 miliona dolarów przez ponad pięć lat – na uruchomienie programu kontroli 100% ładunku lotniczego kierowanego do Kanady, który będzie wykorzystywał sztuczną inteligencję
- Wydatki na bezpieczeństwo, obronność, szkody w Internecie
Wreszcie budżet federalny na 2024 r. obejmuje obiecane miliardy wydatków na obronę w perspektywie długoterminowej oraz ulgi podatkowe dla strażaków ochotników oraz na poszukiwania i ratownictwo.
Poza tym, jeśli chodzi o bezpieczeństwo, rząd planuje wprowadzić „dodatkowe kary na mocy kodeksu karnego dla osób, które popełnią przestępstwo związane z kradzieżą samochodu” i przeznacza 30,4 miliona dolarów na wykup broni szturmowej.
Budżet obejmuje także 273,6 miliona dolarów na kanadyjski plan działania dotyczący zwalczania nienawiści oraz 16 milionów dolarów na pomoc w „tworzeniu bezpieczniejszego i bardziej przyjaznego środowiska sportowego” dla wszystkich sportowców.
W związku z nieprzyjętym jeszcze ustawodawstwem dotyczącym szkód w Internecie rząd federalny proponuje w ciągu pięciu lat, począwszy od tego roku, przekazać 52 miliony dolarów na rzecz Canadian Heritage i Królewskiej Kanadyjskiej Policji Konnej w celu wypełnienia ich obowiązków w zakresie ochrony dzieci, zapewnienia głównej platformy nadchodzących nowych przepisów oraz do powołania obiecanej Komisji ds. Bezpieczeństwa Cyfrowego.
Dodatkowe 7,5 miliona dolarów zostanie przekazane Kanadyjskiej Agencji Zdrowia Publicznego na wsparcie Telefonu Pomocy Dzieciom w ciągu najbliższych trzech lat, natomiast Kanadyjskie Centrum Ochrony Dzieci otrzyma 2,5 miliona dolarów na wsparcie.
Reakcja polityczna na plany Freeland
Odpowiadając na ogłoszenie nowego budżetu w Izbie Gmin, przywódca konserwatystów Pierre Poilievre powtórzył żądanie, które wystosował rano, przed zapoznaniem się z dokumentem, aby Trudeau „proszę wstrzymał” swoje plany wydatków do czasu przejęcia władzy przez rząd konserwatywny.
„Wszystko, na co wydaje premier, staje się coraz gorsze i droższe. Wydał, a Kanadyjczycy są spłukani” – powiedział Poilievre. „To nie jest rząd, który daje ludziom wszystko, czego chcą. To rząd, który zabiera wszystko, co mają”.
Z kolei ider NDP Jagmeet Singh – co stało się coroczną tradycją od czasu wejścia w życie paktu zaufania obu partii – nie powiedział, czy poprze ten budżet.
Singh stwierdził, że choć w budżecie jest wiele elementów, o które walczyła jego partia, „ma pewne obawy”, którymi chce się zająć, zanim Nowi Demokraci będą mogli zaangażować się we wsparcie planu wydatków.
„A co z faktem, że nie zajęli się luką w wydatkach na infrastrukturę i mieszkania dla społeczności tubylczych? Albo faktem, że ludzie czekali półtora roku na rentę inwalidzką, a ona wynosi tylko 200 dolarów, w czasie, gdy koszt poziom życia jest tak wysoki? Jaki jest plan, aby to zwiększyć? Chcę więc usłyszeć odpowiedź na te obawy” – powiedział Singh.
Tymczasem Bloc Quebecois napisał w komunikacie prasowym, że „budżet służy wyłącznie Justinowi Trudeau” i celom wyborczym premiera.
Przywódca bloku Yves-François Blanchet dodał w komunikacie, że budżet nie spełnia oczekiwań jego partii, jeśli chodzi o wsparcie dla seniorów i osób ubiegających się o azyl oraz że narusza jurysdykcję prowincji Quebec w kwestiach takich jak mieszkalnictwo.
Współprzewodnicząca Partii Zielonych, Elizabeth May, nazwała budżet „doskonałym przykładem polityki ukazującym serię półśrodków, które nie odpowiadają skali wyzwań, przed którymi stoją Kanadyjczycy”.
„Ten budżet wyglądał jak nasz wymarzony budżet, z tak wieloma wzmiankami o naszych kluczowych żądaniach dotyczących klimatu, mieszkalnictwa i nierówności, dopóki nie zagłębiliśmy się w szczegóły” – stwierdziła May w oświadczeniu – „Ten budżet był okazją do rozpoczęcia systemowej zmiany, która umożliwiłaby sprostanie wyzwaniom stojącym obecnie przed krajem. Liberałowie nie przeszli tego testu”.
Na podst. Canadian Press