60 przypadków boreliozy w Ontario, a sezon dopiero się zaczął
60 przypadków boreliozy w Ontario, a sezon dopiero się zaczął
Sezon na kleszcze dopiero się zaczyna, ale liczba zgłoszeń ukąszeń, oraz chorób przenoszonych przez kleszcze, jest już w Ontario wyższa niż zwykle.
Ontario jest siedliskiem 13 znanych gatunków kleszczy, a w całej prowincji odnotowano dziesiątki innych. Owady te, występujące przez cały rok, są najbardziej aktywne w miesiącach letnich. Chociaż nie wszystkie kleszcze przenoszą czynniki zakaźne i nie u każdego ugryzionego przez zakażonego kleszcza wystąpią objawy choroby, ugryzienie może narazić ludzi na szereg zagrożeń dla zdrowia, w tym boreliozę.
Jak dotąd w tym roku w Ontario zgłoszono co najmniej 1,124 przypadki kleszczy czarnonogich, gatunku, który najprawdopodobniej przenosi choroby. Nieco ponad 600 z nich znaleziono na ludziach, zgodnie z eTick.ca, główną publiczną platformą raportowania i monitorowania kleszczy w całej Kanadzie. Liczba zgłoszeń na platformie rośnie od czasu jej uruchomienia w 2014 roku. Pięć lat temu, w 2019 roku, organizacja otrzymała nieco ponad 120 zgłoszeń dotyczących kleszczy czarnonogich w Ontario w tym samym okresie.
Chociaż zwykle nie ma dużej aktywności na platformie przed kwietniem, w tym roku „ludzie i [ich] zwierzęta domowe napotykali kleszcze w niektórych częściach południowego Ontario i kilku miejscach we wschodnim Ontario w grudniu i styczniu” – powiedziała w komunikacie prasowym profesor nadzwyczajny Manisha Kulkarni z University of Ottawa’s School of Epidemiology and Public Health.
Kulkarni potwierdza, że w Ontario obserwuje się ciągłą ekspansję tego gatunku, a więcej regionów, takich jak Quebec i prowincje atlantyckie, osiąga stadium endemiczne.
Historycznie w Ontario kleszcze czarnonogie występowały tylko w chłodniejszych obszarach, w pobliżu wybrzeży Wielkich Jezior. Jednak zgodnie z najnowszą mapą ustalonych obszarów ryzyka, owady te można obecnie znaleźć wiele kilometrów w głąb lądu i coraz częściej na obszarach miejskich i mieszkalnych. „Niestety, obszary te często znajdują się w pobliżu miejsc, w których mieszkają ludzie lub które są wykorzystywane do rekreacji, co powoduje większe narażenie ludzi na kleszcze w miejscach zamieszkania i na własnych podwórkach” – powiedziała Kulkarni.
Ocieplający się klimat i późniejsza ekspansja spowodowały znaczny wzrost zachorowań na choroby przenoszone przez kleszcze – według statystyk rządowych w ciągu ostatniej dekady liczba przypadków boreliozy w Kanadzie wzrosła o 1000 procent.
Objawy boreliozy występują etapami. Często choroba objawia się najpierw jako czerwony guzek lub wysypka wokół miejsca ukąszenia kleszcza. W późniejszych etapach u osób z boreliozą mogą rozwinąć się problemy ze stawami, bóle nerwów, zawroty głowy, bóle głowy, kołatanie serca, problemy z pamięcią i inne. W bardzo rzadkich przypadkach choroba może być śmiertelna.
W latach 2018-2021 u ponad 8,000 Kanadyjczyków zdiagnozowano tę chorobę. Według danych z prowincji, w tym roku w Ontario odnotowano 60 przypadków boreliozy. Średnia od początku roku wynosi 43.
Według TickTOOL, źródła edukacyjnego opracowanego przez Uniwersytet w Montrealu i eTick, najlepszym sposobem zapobiegania boreliozie jest całkowite unikanie ukąszeń kleszczy. Noszenie długich spodni, skarpet i zabudowanych butów podczas spacerów może pomóc uniknąć ukąszenia. Jasna odzież również sprawia, że kleszcze będą łatwiejsze do zauważenia. Zaleca się również stosowanie sprayu na owady zawierającego jeden z dwóch składników ochrony przed kleszczami zalecanych i dozwolonych w Kanadzie, DEET i Icaridin.
Należy uważnie wybierać trasy spacerów. Kleszcze przesiadują w długich trawach lub gęstej roślinności, zwłaszcza wzdłuż szlaków, ważne jest, aby odpowiednio się przygotować, w tym pamiętać o ponownym zastosowaniu środka odstraszającego owady.
Kleszcze czarnonogie są małe – nimfy są wielkości ziarnka maku, a dorosłe samice wielkości ziarna sezamu – co sprawia, że łatwo je przeoczyć podczas sprawdzania siebie i swoich zwierząt domowych po wycieczce na łono natury. Samce są jeszcze mniejsze. Jeśli jednak są najedzone, mogą znacznie spuchnąć – dorosłe samice osiągają do 10 mm długości. Gatunek ten ma różne kolory, brązowy lub czarny, z karmazynowymi plamami w pobliżu odwłoka.
TickTOOL zaleca umieszczenie odzieży w suszarce na wysokiej temperaturze przez co najmniej 10 minut. Kleszcze giną w suchych warunkach, a nie w gorących, więc używanie pralki nie jest skuteczne.
Podczas oględzin skóry należy szukać ciemnych lub odbarwionych plam i wyczuwać małe guzki dłońmi. W przypadku znalezienia kleszcza na ciele, należy go ostrożnie usunąć za pomocą czystej, cienkiej pęsety, chwytając kleszcza za głowę, jak najbliżej skóry – radzi Health Canada. Po usunięciu kleszcza należy oczyścić obszar wodą z mydłem lub roztworem alkoholu. „Pod żadnym pozorem nie należy używać płomienia, maści, łatwopalnych płynów (benzyny, oleju, zapalniczki, acetonu, lakieru do paznokci itp.) ani żrących materiałów do usuwania kleszczy”.
Ogólnie rzecz biorąc, kleszcz musi być przyczepiony do ciała przez 24 godziny lub dłużej, aby przenosić boreliozę. Mimo to zaleca się monitorowanie objawów, nawet jeśli kleszcz został usunięty w krótszym czasie. Wczesne objawy mogą obejmować gorączkę, ból głowy, ból mięśni i stawów, zmęczenie i rozszerzającą się czerwoną wysypkę, często w kształcie pierścienia.
W lipcu 2023 r. Ministerstwo Zdrowia uznało choroby przenoszone przez kleszcze za podlegające zgłoszeniu choroby o znaczeniu publicznym, wymagając od jednostek zdrowia publicznego wprowadzenia informacji o przypadkach wszystkich osób do zintegrowanego systemu informacji o zdrowiu publicznym w ciągu jednego dnia roboczego od pierwszego powiadomienia.