Geoffrey Hinton z Uniwersytetu w Toronto otrzymuje Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki
Geoffrey Hinton z Uniwersytetu w Toronto otrzymuje Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki
Geoffrey Hinton, brytyjsko-kanadyjski badacz, którego odkrycia w dziedzinie uczenia maszynowego okazały się tak głębokie, że jest znany jako „ojciec chrzestny sztucznej inteligencji”, otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.
Zaszczyt ten został przyznany we wtorek 76-letniemu Hintonowi i 91-letniemu badaczowi z Uniwersytetu Princeton, Johnowi Hopfieldowi, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, która zdecydowała się nagrodzić tę parę, ponieważ ich wykorzystanie fizyki było w stanie znaleźć wzorce w informacjach, które położyły podwaliny pod uczenie maszynowe i sieci neuronowe.
Uczenie maszynowe to forma informatyki, która opiera się na danych i algorytmach, aby pomóc sztucznej inteligencji naśladować sposób uczenia się ludzi, podczas gdy sieci neuronowe to modele naśladujące ludzki mózg poprzez uczenie się na podstawie danych i wykrywanie wzorców. Obie technologie stanowią podstawę wielu ostatnich postępów w dziedzinie sztucznej inteligencji, zasilając urządzenia i systemy w każdej branży na całym świecie.
Podczas konferencji prasowej w Sztokholmie, na której ogłoszono przyznanie nagrody, Hinton powiedział, że był „oszołomiony” tym zaszczytem, kiedy akademia skontaktowała się z nim telefonicznie. „Nie miałem pojęcia, że tak się stanie. Jestem bardzo zaskoczony” – powiedział.
Później powiedział ankieterowi Nagrody Nobla, że dowiedział się o swojej wygranej około 2 w nocy, będąc w „tanim” hotelu w Kalifornii, gdzie we wtorek miał zostać poddany rezonansowi magnetycznemu. „Chyba będę musiał to odwołać” – zażartował.
Kiedy zadzwonił telefon ze Sztokholmu, Hinton wątpił, że to w ogóle prawda. „Moją pierwszą myślą było – a skąd mogę mieć pewność, że nie jest to fałszywe połączenie?” – powiedział. Przekonał się o jego autentyczności, gdy zdał sobie sprawę, że połączenie naprawdę pochodzi ze Szwecji: „Osoba miała silny szwedzki akcent i było kilku rozmówców”.
Zdobyta przez niego nagroda w dziedzinie fizyki wiąże się z nagrodą pieniężną w wysokości 11 milionów koron szwedzkich, czyli około 1,45 miliona dolarów, pochodzącą z zapisu pozostawionego przez twórcę nagrody, szwedzkiego wynalazcę Alfreda Nobla.
Nagroda Nobla jeszcze bardziej ugruntowuje status Hintona jako pioniera w dziedzinie sztucznej inteligencji, technologii, która głęboko fascynowała informatyka od dziesięcioleci, ale także wzbudziła jego obawy w ostatnich miesiącach, ponieważ stała się bardziej zaawansowana i dostępna, niż nawet on sobie wyobrażał.
Technologia ta jest gorącym tematem od czasu wydania w listopadzie 2022 r. chatbota AI ChatGPT, który zapoczątkował wyścig o innowacje w uczeniu maszynowym, ale Hinton był nią zaintrygowany na długo przedtem. W latach 80. jego badania zagłębiały się coraz głębiej w uczenie maszynowe.
Kiedy współpracownik Hopfielda stworzył pamięć asocjacyjną, która może przechowywać i rekonstruować obrazy w danych, Hinton odkrył sposób na znajdowanie właściwości w danych i identyfikowanie określonych elementów na zdjęciach, powiedział we wtorek Uniwersytet w Toronto, gdzie Hinton jest emerytowanym profesorem.
Hinton i jego absolwenci zbudowali później maszynę Boltzmanna, która może klasyfikować obrazy i generować nowe przykłady wzorców, na których została przeszkolona, zapoczątkowując nasze nowoczesne podejście do uczenia maszynowego. Ich praca ostatecznie „stała się częścią naszego codziennego życia, na przykład w rozpoznawaniu twarzy i tłumaczeniu języka” – powiedziała Ellen Moons, przewodnicząca Komitetu Noblowskiego w dziedzinie fizyki.
Znaczna część pracy Hintona została ukończona na wydziale informatyki Uniwersytetu w Toronto, gdzie rozpoczął pracę jako profesor w 1987 roku. Odszedł około dekadę później, aby założyć jednostkę neuronauki obliczeniowej na University College London, ale powrócił w 2001 roku. W 2012 roku jego zespół na Uniwersytecie w Toronto wygrał prestiżowy konkurs wizji komputerowej ImageNet, projektując technikę, która mogła identyfikować obrazy znacznie lepiej niż jakikolwiek z ich konkurentów.
Rok później Google przejęło startup Hintona zajmujący się sieciami neuronowymi, DNNresearch, który rozwinął się z jego badań na Uniwersytecie w Toronto.
W 2018 roku spotkało go jeszcze większe wyróżnienie w postaci Nagrody A.M. Turinga, znanej jako Nagroda Nobla w dziedzinie informatyki, którą zdobył wraz z Kanadyjczykiem Yoshua Bengio i Amerykaninem Yan LeCun. Ale trio ma teraz rozbieżne opinie na temat sztucznej inteligencji.
LeCun, który pełni funkcję wiceprezesa i głównego naukowca ds. sztucznej inteligencji w firmie macierzystej Facebooka i Instagrama, Meta, zbagatelizował jej egzystencjalne ryzyko, mówiąc: „Źli ludzie mogą wykorzystywać sztuczną inteligencję do złych rzeczy, ale jest o wiele więcej dobrych ludzi, którzy mogą korzystać z tej samej, potężniejszej sztucznej inteligencji”.
Mimo to Hinton wydaje się być bardziej zmartwiony niż kiedykolwiek. Wiosną ubiegłego roku zrezygnował ze stanowiska wiceprezesa i inżyniera w Google, aby móc swobodniej mówić o zagrożeniach związanych z technologią, którą pomógł stworzyć. Posunięcie to sprawiło, że Hinton stał się gwiazdą na konferencjach technologicznych, gdzie powiedział publiczności w Toronto, że obawia się, że sztuczna inteligencja może wywołać śmiercionośną autonomiczną broń, dyskryminację, bezrobocie, dezinformację, a nawet upadek ludzkości.
Wezwał świat do poważnego potraktowania potencjału technologii i szybkiego działania, aby zapobiec najgorszym scenariuszom, jakie może ona spowodować, ale nie odwrócił się całkowicie od sztucznej inteligencji. „Ilekroć chcę poznać odpowiedź na jakiekolwiek pytanie, po prostu pytam GPT4” – powiedział Hinton podczas ogłoszenia Nobla, odnosząc się do najnowszego modelu chatbota. „Nie ufam mu całkowicie, ponieważ może mieć halucynacje, ale prawie we wszystkim jest wciąż niezbyt dobrym ekspertem”.
Ilya Sutskever, współzałożyciel OpenAI i jeden z architektów ChatGPT firmy, był jednym ze studentów, z którymi Hinton zdobył nagrodę ImageNet. Niektórzy z jego protegowanych założyli Cohere, jeden z najbardziej dynamicznych startupów AI w kraju, a wielu innych skorzystało z jego opinii dzięki jego pracy jako głównego doradcy naukowego w Vector Institute w Toronto i jego bliskim związkom z U of T.
Gratulując Hintonowi, minister finansów Chrystia Freeland nazwała go „nauczycielem pokoleń wielkich kanadyjskich liderów intelektualnych”, podczas gdy prezydent U of T Meric Gertler powiedział, że szkoła jest „niezmiernie dumna z jego historycznego osiągnięcia”.
Tony Gaffney, prezes i dyrektor generalny Vector, powiedział, że „pionierskie badania Hintona na Uniwersytecie w Toronto nie tylko zrewolucjonizowały dziedzinę sztucznej inteligencji, ale także odegrały kluczową rolę w ustanowieniu Kanady światową potęgą w badaniach i innowacjach w dziedzinie sztucznej inteligencji”.