Kanada samych Indian (1000 p.n.e.)

Kanada samych Indian (1000 p.n.e.)

Około 1000 roku p.n.e. w Krainie Wielkich Jezior oraz na Nizinie Laurentańskiej plemiona irokeskiej grupy językowej zdążyły już wykształcić kulturę rolniczą, opartą głównie o uprawę kukurydzy. Z czasem rozwinięte zostały bardzo skomplikowane metody uprawy gruntów. Wraz z rozwojem rolnictwa wykształcił się osiadły tryb życia, a nawet techniki budowy domostw drewnianych.

Zanim doszło do skolonizowania tych ziem przez Europejczyków, przybyli tu Inuici i Wikingowie. Ci ostatni byli barwnym, lecz tylko mało znaczącym epizodem w historii kolonizacji kontynentu. Ich osady na wschodnim wybrzeżu przetrwały zaledwie kilka sezonów i nie została rozwinięta dalsza akcja kolonizacyjna.

Natomiast Inuici, przybysze z północno-wschodniej Azji, podobnie jak wcześniej Paleoeskimosi, wody oddzielające Azję od Ameryki przebyli na łodziach. Zasiedlili oni północne tereny Kanady. Centrum ich kultury znajdowało się w północnych krańcach Zatoki Hudsona oraz na licznych wyspach Archipelagu Arktycznego. Gospodarka Inuitów oparta była tak na zasobach morskich, jak i lądowych.

Terytorium zamieszkane przez pierwotnych mieszkańców Kanady dzieli się na pięć stref: arktyczną, subarktyczną, Równiny, Prerie i Puszcze Wschodu. Z kolei samych mieszkańców żyjących w XV wieku dzieli się na sześć grup.

Pierwszą stanowiły zamieszkujące teren dzisiejszej Kanady Atlantyckiej plemiona algonkińskie. Największym z nich na tym terenie byli Mikmakowie. Zajmowali się polowaniem i rybołówstwem, mieszkali w wigwamach, korzystali z canoe. Panowało wśród nich niewolnictwo.

Drugą grupę tworzyły takie plemiona jak Innuici (mieszkający na terenie północnego Quebecu i południowego Labradoru), Odżibwejowie (mieszkający nad północnym brzegiem Jeziora Huron i Jeziora Górnego) czy Kri (mieszkający na zachód od Jeziora Winnipeg).

Indianie Odżibwej w tańcu śnieżnych butów (rycina z 1835 r.)

Trzecią stanowili mieszkańcy Wielkich Równin. Na terenach dzisiejszej Alberty i Saskatchewan dominowały algonkińskie Czarne Stopy, które dzieliły się na trzy plemiona: Czarne Stopy, Plegan i Blood. Czarne Stopy polowały na bizony, a do ich obrzędów religijnych należały łaźnia i Taniec Słońca.

Czwarta grupa mieszkała w południowym Ontario i nad brzegami Rzeki Świętego Wawrzyńca. Stanowiły ją irokeskie plemiona Irokezów znad Rzeki Świętego Wawrzyńca, Huroni, Petun i Neutralni. W irokeskich społeczeństwach panował matriarchat. Uprawiali kukurydzę, dynię, fasolę i tytoń. Irokeskie plemiona Mohawk, Oneida, Onondoga, Cayuga i Seneka – za sprawą Deganawidy i Hiawathy – zawiązały Ligę Pięciu Narodów.

Piątą grupą byli mieszkańcy wybrzeży Pacyfiku, żyjący na terenie dzisiejszej BC – plemiona Tsimshian, Kwakwala, Indianie Salisz z Wybrzeża, Haida i Nootka. Rozwinęli skomplikowaną i hierarchiczną strukturą społeczną. Mieszkali w drewnianych domach. Ważnym elementem ich życia była wojna, będąca także metodą rozwiązywania sporów terytorialnych i zdobywania niewolników. Tych ostatnich traktowali źle. Niewolnictwo było dziedziczne.

Szóstą grupą tworzyli mieszkańcy tereny subarktycznych (Indianie z grupy atapaskańskiej) oraz tundry arktycznej (kultura Thule). Polowali na foki, łosie i karibu. Mieszkali w chatkach zbudowanych z mchu i kości bądź w iglo.

Trzy fazy kolonizacji Ameryki przez ludy indiańskie

Liczba mieszkańców Kanady pod koniec XV wieku u progu europejskiej kolonizacji pozostaje dyskusyjna. Szacuje się, że nie przekraczała 500 tysięcy, przyjmuje, że wynosiła niewiele ponad 200 lub około 300 tysięcy.