Brampton nagradza realizację projektu Świątyni Millenijnej
Brampton nagradza realizację projektu Świątyni Millenijnej
Wśród 18 finalistów tegorocznego konkursu skończonych projektów urbanistycznych w Brampton (Ontario) znalazła się Świątynia Millenijna, projekt architektoniczny Staszka Szaflarskiego-Dziana oraz jego zespołu „Archway”. Projekt ten został wybrany do nagrody za wybitne osiągnięcia architektoniczne w skali miasta i za to osiągnięcie otrzymał wyróżnienie. Nagrodę tę odbieraliśmy z nieukrywaną dumą w imieniu parafii, Polonii, polskiego kościoła oraz zespołu projektowego. Pamiątkowa statuetka, która uroczyście została nam wręczona, została przekazana do Świątyni Millenijnej, żeby każdy mógł ją obejrzeć na dowód wspólnego sukcesu.
Jury konkursu zadecydowało, że choć projekt Świątyni jest integralną częścią będącego ciągle w budowie projektu „Polonia Millennium 2000”, to jednak ze względu na wybitne osiągniecie architektoniczne już teraz zasługuje na specjalne wyróżnienie. Po zakończeniu prac budowlanych cały projekt „Polonia Millennium 2000”, włącznie ze Światynią, stanie ponownie do konkursu w 2015 roku, tym razem do głównej nagrody urbanistycznej miasta Brampton.
Projekt powstawał wieloma etapami, przez 12 lat i jest on częścią wielkiej inwestycji „Polonia Milenium 2000”, w skład której, obok kościola, wchodzi równiez centrum seniora oraz centrum kultury, administacji i handlu. W sumie to polonijna inwestycja rzedu 100 mln dol. Ogromny wysiłek i sukces nas wszystkich i to nie tylko w Kanadzie czy USA ale również jest to sukces Polaków w kraju i poza jego granicami.
Pierwszy etap projektu Świątyni Milenijnej nastąpił 21 maja 1998 roku na placu Św. Piotra w Watykanie, kiedy to Jan Paweł II poświęcił kamień węgielny i nakazał aby ta budowa stała się Dziełem Milenijnym Polonii Kandyjskiej oraz Polonii całego świata.
Prace projektowe oraz bardzo dokładny, a przez to długi, proces zatwierdzania projektu przez Archidiecezję Toronto oraz wydział urbanistyki i budownictwa miasta Brampton, rozpoczął się 28 grudnia 1999 roku po zawarciu umowy z pracownią architektoniczną „Archway and Associate Architects”, własnością Staszka Szaflarskiego-Dziana, naczelnego architekta.
Jak zacząć projekt, który nazywa się „Polonia Millenium 2000” a w nim Świątynia Millenijna, pytałem sam siebie po podpisaniu umowy z Archidiecezją Toronto? Jak tę świątynię wymyśleć, by była ona niepowtarzalnie, jedyna? Jak ją zbudowć, żeby nikt jej nie zniszczył, a w tym ogień, powódź albo wichura? Jak ją ustawić w skali otaczających domów, ulic, placów i dzielnic miasta, regionu oraz kraju? W którym miejscu te świątynie postawić, żeby nasze dzieci, te obecne oraz te przyszłych pokoleń, wiedziały gdzie stoi ich kościół? Jak pokazać piękno tej świątyni, jak zbudować w niej ołtarz, kaplicę, nasze miejsce na spotkanie z Panem Bogiem?
Pierwsze poszukiwania, a potem szkice, rysunki, obliczenia, wiercenia geodezyjne badające wyporność nośną ziemi do posadowienia fundamentów, długie rozmowy, dociekania, dyskusje z komisją budowlaną, diecezją oraz wydziałem
miejskiej urbanistyki określiły wielkość i potrzebę kościoła tradycyjnie polskiego z odniesiem do detali budowlanych francuskich katedr aby pokazać pochodzenie Św. Eugeniusza DeMazenod, założyciela i patrona zakonu Oblatów, do którego należy również obecny proboszcz, ojciec Adam Filas, OMI. Doszliśmy też do wniosku, że architektura tej świątynii ma być godnie prosta i zbudowana na planie sakralnej formy słowiańskiego kwadratu z dodatkiem rozłożonych boków na wzór wzniesionych rąk Jana Pawła II, kiedy nam powtarzał: „nie lękajcie się”. Jego sylwetka wzniesionych rąk jest też pokazana na południowej elewacji. Wzniesione ręce są tu strzelistymi zadaszeniami bocznych kaplic. Pionowa ściana dwóch klatek schodowych przypomina kapłańską stułę, która tworzy solidną podstawę dla wyniosłej wieży, niczym chwalebnej głowy Jana Pawła II, ukoronowanej krzyżem.
Przed świątynią, na Placu Jana Pawła II stoi w brązie odlany Jego pomnik, poświęcony przez ś.p. księdza Kardynała Józefa Glempa, Prymasa Polski. Jest to pomnik idącego pielgrzyma po kuli ziemskiej z północy na południe. Pomnik ten stoi na postumencie obłożonym ciemnym granitem, w formie prostopadłościanu ustawionym również na osi północ-południe, z bocznie wysuniętemi ścianami dla pokazania kompasowej strzały wskazującej drogę jaką przebył ksiądz Kardynał Karol Wojtyła z dalekiej Polski na północy, do stolicy apostolskiej na południu w Watykanie, żeby tam zostać papieżem.
Nawa główna Świątyni Milenijnej wznosi się na wysokość sześciu pięter czyli 20 metrów (60 stóp). Sklepienie oparte jest na stalowych kratownicach i drewnem oprawionych ościeżach. Wysokość wieży kościelnej do podstawy krzyża wznosi się na wysokość 52 metrów (170 stóp), 17 pięter. Liczba 52 jest liczbą składową 5+2 = 7, czyli jest liczbą świętej niedzieli. Wieża wraz z krzyżem ma 57 metrów (187 stóp) wysokości czyli 19 pięter. Liczba 57 jest liczbą składową 5+7=12, czyli jest liczbą rytualną, 12 Apostołów, 12 pokoleń, miesięcy, godzin, czyli jest symbolem naszego życia. Powierzchnia zabudowy Świątyni Milenijnej ma 1,959m2 (21,096 sq.ft.) Powierzchnia użytkowa natomiast jest 2,971m2 (31,980 sq.ft.). Kościół Milenijny ma 1200 miejsc siedzących. Na chórze są zamontowane prawdziwe organy piszczałkowe z elektronicznie sterowaną klawiaturą. Szkoda tylko, że w niedługim czasie w sanktuarium obecnie wiszące kopie witraży słynnego i polskiego artysty z okresu „Młodej Polski”, jakim był Józef Mehoffer, (autor witraży katedry we Fryburgu w Szwajcarii), zostaną zdjęte i zastąpione innymi witrażami.
Budowa Świątyni Milenijnej
Budowa Świątyni Milenijnej rozpoczęła się w październiku 2008 roku na podstawie zezwolenia Budowlanego nr. BP #06176996. Koszt budowy $10,540M, CDN. W czasie spotkania w Domu Związku Podhalan w Chicago, w roku 2007, na budowę Świątyni Milenijnej w Brampton miejscowi górale, na słowo Gazdy i na ręce ojca Adama Filasa, OMI, złożyli gotówkę w sumie $60,000 US. Jak do tej pory jest to największa donacja zebrana w jednym dniu przez jakąkolwiek grupę polonijną. Obok tego górale z Chicago składali imienne donacje a w tym Koło Dramatyczno-Literackie nr 20 i Koło Podczerwone nr 83. Lista donatorów będzie pokazana na „Tablicy Fudatorów Świątyni Milenijnej”. Barz hrube Bog Zaploc syckim Gazdom z Chicago.
Uroczyste wmurowanie poświęconego w Watykanie kamienia węgielnego nastąpiło 13 czerwca 2010 i dokonał tego ś.p. ksiądz Kardynał Józef Glemp, Prymas
Polski oraz ksiądz Kardynał Thomas Collins, arybiskup Toronto. Zakończenie prac budowlanych nastąpiło w maju 2011 roku. Poświęcenie Millenijnej Świątyni przez księdza Kardynała Thomasa Collinsa, arybiskupa Toronto, odbyło się 21 maja 2011 roku, dokładnie 12 lat od dnia poświęcenia kamienia węgielnego przez Jana Pawła II w Watykanie.
Proboszcz ojciec Adam Filas, OMI i naczelny architekt projektu, gazda Staszek Szaflarski-Dziana, zapraszają szeroką Polonię a w tym Związek Podhalan do Świątyni Milenijnej na dziękczynną modlitwę przy ołtarzu Matki Bożej Ludźmierskiej, nazwanej przez Jana Pawła II, Gaździna Podhala. Sponsorami Kaplicy Matki Bożej Ludźmierskiej w Brampton jest między innymi Związek Podhalan w Kanadzie oraz grupa parafialna Kultu Matki Bożej Ludźmierskiej. Należy być w tym miejscu przekonanym, że wystrój tej kaplicy jak i otaczającego wirtaża będzie zbudowany w tradycyjnym stylu architektury podhalańskiej.
Drzwi wejściowe, czyli „Milenijne Wrota” kościoła w Brampton
Za pomnikiem Jana Pawła II, ponad głównym wejściem, jest portal z uskokami i zakosami, gdzie zamocowane są „Millenijne Wrota”. Jest trudno zbudować godne drzwi do własnego domu a co dopiero zbudować te drzwi do Millenijnej Świątyni. Przykłady wyjątkowych drzwi wejściowych znajdujemy w katedrze gnieźnieńskiej, katedrze wawelskiej i w Bazylice Św. Jana na Starym Mieście w Warszawie oraz w wielu innych świątyniach szerokiego Świata. Przykładem niezwykłego kunsztu renesansowej sztuki sakralnej XV wieku, są drzwi do Baptisterium we Florencji, “Rajskie Wrota”.
Jak więc powstał projekt drzwi wejściowych południowego portalu Millenijnego Kościoła Świętego Eugeniusza deMazenod, Sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej w Brampton? Określenie ramowe powstało w szkicowniku Barbary i Staszka Szaflarskich-Dziana w oparciu o tradycję renesansową Lorenzo Ghiberti z Florencji, natomiast rysunki ilustrujące tematykę 48 paneli portalowych drzwi powstały w pracowni artysty, Anny Marii Szaflarskiej-Dziana, przy współpracy ojca Adama Filasa, OMI i ojca Piotra Nowaka, OMI oraz historyka profesora Bogdana Grzelońskiego, rektora Uniwersytetu Warszawskiego w Płocku i byłego ambasadora Rzeczypospolitej w Kanadzie.
„Milenijne Wrota” południowego portalu zamykają 4 płaszczyzny, z których każda jest podzielona na 12 paneli, zgodnie z obrzędem rytualnym opartym na liczbie 12. Podział ten na czterech płaszczyznach drzwi daje w sumie 48 paneli. 36 z nich są poświęcone scenom biblijnym Starego i Nowego Testamentu, natomiast pozostałe 12 paneli od numeru 37 do 48, pokazują historie Polski Chrześcijańskiej.
Rysunek każdej sceny na panelu tych drzwi został laserowo rzeźbiony sprężonym strumieniem kwarcowego piasku pod uważnym okiem Ani Szaflarskiej-Dziana, w laminowanej tafli szklannej o grubości 12mm (1/2”) i wielkości 60x60cm = (24”x24”). Rzeźbioną powierzchnię pokrywa od środka cienka folia złota, ponieważ inne metale z wyjątkiem platyny, nie wytrzymują piętna czasu. Złotem pokrytą powierzchnię zamyka hermetycznie i próżniowo następna tafla laminowanego szkła. Przed osadzeniem skończonych paneli w ramie drzwiowej, na każdym z nich, od wewnątrz kościoła, jest umieszczona płyta metalowa z wygrawerowanym, w języku polskim i angielskim, opisem każdej sceny ze Starego, Nowego Testamentu oraz z historii Polski Chrześcijańskiej.
W imieniu własnym oraz zespołu „Archway” składam serdeczne podziękowania na ręce Wspólnoty Parafialnej, ojcu Adamowi Filasowi, OMI oraz Archdiecezji Toronto, za ogrom zaufania jakim zostaliśmy obdarzeni w czasie prac projektowych oraz budowlanych Świątyni Millenijnej w Brampton.
„Millenijne Wrota” południowego portalu świątyni w Brampton, są dla nas zawsze i szeroko otwarte do wspólnej modlitwy przy ołtarzu Matki Bożej Ludźmierskiej, nazwanej przez Jana Pawła II, Gaździną Podhala.
Scysc Boze,
gazda Staszek Szaflarski-Dziana, architekt.
Sceny Starego Testamentu znajdują się po lewej stronie ramienia krzyża, od panela 1 do 12. Obrazują one sceny biblijne od stworzenia Adama i Ewy aż do czasów posadowienia fundamentów Świątyni w Jerozolimie przez króla Salomona.
Sceny Nowego Testamentu są pod ramionami krzyża, nazywanym też „drzewem Chrystusa” od panela 13 do 36. Obrazują one życie i nauczanie Chrystusa oraz drogę do naszego zbawienia.
Sceny Polski Chrześcijańskiej są umieszczone po prawej stronie ramienia krzyża, od panela 37 do 48. Przedstawiają one dzieje Polski Chrześcijańskiej. Proszę spojrzeć na wybrane rysunki z historii tych dziejów wykonane przez artystę, magistra sztuk pięknych, Annę Marię Szaflarską-Dziana.
Zespół Projektowy „Archway” Świątyni Millenijnej w Brampton, Kanada
Staszek Szaflarski-Dziana, MA,OAA, MRAIC, naczelny architekt,
Barbara Plater-Szaflarski, BA, designer/manager, Matthew Johnston, BA, CET Arch., asystent naczelnego architekta, rysunki konstrukcyjne, Roy G. Holt, MA, RIBA, architekt, Piotr Szaflarski-Dziana, B.Sc.Math., MBA, matematyk, rysunki konstrukcyjne, Adam Szaflarski-Dziana, BA, urbanista, rysunki konstrukcyjne, Anna Maria Szaflarski-Dziana, BFA, MA., artysta „Millenijne Wrota”, Anicom 3D, Mira Tarasin, animacja, PPUH Dolmar, Jan Siuta, ołtarz i droga krzyżowa. Inżynieria budowlana; TAK Engineering Ltd., P.Eng., Carmazan Engineering, Paramount Steel Ltd. Mechanika, Elektryka, Sandwell Consulting Engineers Ltd., Crotech Engineering Ltd., ERKA Consulting. Akustyka, John O’Keefe, M.Sc., P.Eng., MIOA, Posadowienie budynku, Skira & Associates Ltd., Tarrasic McMillan Kubicki Ltd., Soil-Mat Engineering, Shaheen Peaker Ltd., Architekt zieleni, Strybos, Barron, King Landscape Architects, Plan urbanistyczny, Staszek Szaflarski-Dziana, architekt, Glen Schnarr & Associates, urbanista. Konstruktor, Jomar Building Corporation
Parafia
Proboszcz Kościoła Millenijnego, ojciec Adam Filas, OMI, Sekretarz finansowy-Bożena Adamiec, Komitet budowy kościoła – Michael Lucheński, Archidiecezja Toronto – David Finnegan, manager.