Zbigniew Kabata „Bobo”
Zbigniew Kabata „Bobo”
W wieku 90 lat zmarł podpułkownik Zbigniew Kabata „Bobo” – żołnierz słynnego oddziału Armii Krajowej Jędrusie i autor piosenki o nim pt. „Jędrusiowa dola”. W Kanadzie ceniony naukowiec, parazytolog.
Redaktor, drukarz, kolporter prasy podziemnej, uczestnik akcji dywersyjnych, potyczek, bitew partyzanckich, a także harcerz, który pływał na jachcie „Zawisza Czarny” pod komendą generała Mariusza Zaruskiego.
To on napisał w 1964 roku słynny wiersz „Armia Krajowa”:
Byłaś dla nas radością i dumą, jak stal prężna, jak żywioł surowa, ustom – pieśnią, sercu – krwawą łuną, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
Zimny ogień, granat pod podłogą, łańcuch co dzień spajany od nowa, zbrojne kroki nocą leśną drogą, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
W bohaterów prowadziłaś ślady naród zwarty, jak grupa szturmowa, aż spłynęłaś krwią na barykady, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
Nie rabaty, nie barwy mundurów, nie orderu wstęga purpurowa, ale skowyt i krew spod pazurów, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
Choć nagrodą było Ci wygnanie, kulka w plecy, cela betonowa, co się stało – nigdy nie odstanie, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
Odmówiono Ci sławy i życia, ale symbol wyklęty i słowa imię Twoje wciąż sławią z ukrycia, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
Nas nie stanie, lecz Ty nie zaginiesz, Pieśń Cię weźmie, legenda przechowa. Wichrem chwały w historię popłyniesz, Armio Krajowa, Armio Krajowa.
Wiersz ten jest wielokrotnie cytowany we fragmentach na wielu Pomnikach Armii Krajowej, a pełen tekst znajduje się na Pomniku AK w Licheniu na terenie Bazyliki (odsł. 6 września 2004 r.).
Urodzony 17 marca 1924 w Jeremiczach na Polesiu, do 1939 był wychowankiem Pierwszego Korpusu Kadetów Marszałka Józefa Piłsudskiego we Lwowie.
Podczas wojny – redaktor, drukarz, kolporter prasy podziemnej (“Odwet”). Bohaterski partyzant – oficer Armii Krajowej w oddziale partyzanckim “Jędrusie” na ziemi sandomierskiej i tarnobrzeskiej, w Operacji “Burza” w 2 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej. Uczestnik akcji dywersyjnych, potyczek, bitew partyzanckich.
W 1945 roku ścigany przez NKWD i UB dotarł do II Korpusu WP we Włoszech, następnie w Anglii. W latach 1948-1951 – w Szkocji – rybak dalekomorski. W latach 1951-1955 – studiował biologię na Wydziale Zoologii w Uniwersytecie w Aberdeen. W 1959 uzyskał stopień naukowy doktora filozofii, a w 1966 – doktora nauk przyrodniczych. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Marine Laboratory (Scootish Department of Agriculture and Fisheries, a w 1967 został kierownikiem Laboratorium Parazytologii w Pacific Biological Station w Nanaimo w Kanadzie, gdzie pracował do chwili przejścia na emeryturę w 1989 r.
Autor ok. 150 prac naukowych z zakresu parazytologii, wydanych w 15 krajach w różnych językach świata. Środowisko naukowe uhonorowało Z. Kabatę nadając nazwy gatunkowe pochodzące od nazwiska i pseudonimu kilku odkrytym organizmom, w tym prehistorycznemu pasożytowi ryb. Autor zbioru wierszy pisanych po polsku (Wiersze – 1993 r. Wrocławskie Zakłady Graficzne, “Byłaś Radością i Dumą” – Richter Polska) i pięknej książki biograficznej w języku polskim “Żniwa na głębinie”.
W latach wojny – autor pieśni i wierszy partyzanckich. Po wojnie autor wspomnień w prasie emigracyjnej (Dziennik Polski – Dziennik Żołnierza). Opowiadania dla radia BBC w języku angielskim. Wśród ponad 50 wierszy opowiadających głównie o bohaterskiej walce i składających hołd poległym żołnierzom Armii Krajowej.
Za szczególny wkład wniesiony do światowej nauki odznaczony przez Kanadyjskie Towarzystwo Zoologiczne Wardle Medal, przez Polskie Towarzystwo Parazytologiczne Medalem im. Konstantego Janickiego, przez Instytut Rybacki w Gdyni Medalem im. Prof. Kazimierza Demela (1998). Doktor honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie (1993), profesor Uniwersytetu Simon Fraser w Burnaby. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, a ostatnio Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 1999 roku Rada Miasta nadała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Sandomierza. 29 lipca 2007 roku ppłk Zbigniew Kabata otrzymał najwyższe kanadyjskie odznaczenie państwowe Order of Canada Member (C.M.).
Zbigniew Kabata zmarł 4 lipca 2014 roku w wieku 90 lat.
Zobacz film biograficzny:
Kabata: Evolution of a Scientist