75. rocznica Powstania Warszawskiego w Toronto
75. rocznica Powstania Warszawskiego w Toronto
1 sierpnia, o godzinie 11:00, równocześnie z godziną 17:00 w Polsce, tzw. Godziną „W”, pod Pomnikiem Katyńskim w Toronto zebrała się społeczność polonijna, która oddała hołd poległym i żywym bohaterom Powstania Warszawskiego.
Obchody tej heroicznej walki Powstańców Warszawskich o wolność Warszawy i o niepodległość Ojczyzny zorganizowało Towarzystwo Warszawskie przy współpracy Kongresu Polonii Kanadyjskiej Okręg Toronto.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele organizacji polonijnych, uczestnicy Powstania Warszawskiego, Kombatanci, Weterani, przedstawiciele władz Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz środowisk politycznych Kanady.
Wśród nich: Marian Kowalski, prezes Towarzystwa Warszawskiego, Jan Cytowski, były Prezes Rady Polonii Świata, reprezentujący Związek Narodowy Polski w Kanadzie oraz KPK Okręg Toronto, Juliusz Kirejczyk, 1. Wiceprezes ZG KPK.
Uczestnicy Powstania Warszawskiego – Teresa Arabczuk, Alicja Willman, Zofia Filejska, Stanisław Woźniak oraz Andrzej Łysakowski ps. „Kozak” („Szare Szeregi”).
Jan Gasztold reprezentował Stowarzyszenie Lotników Polskich – Skrzydło “Warszawa”, a Stanisław Lasek – Związek Sybiraków.
Swoją obecność w uroczystości zaznaczyły też członkinie Koła Pań „Nadzieja”, przy SPK nr 20 w Toronto wraz z jej prezeską Anielą Gańczak, Prezes Klubu Seniora „Złota Jesień” – Alicja Farmus, Agata Klimczak – CEO Brilliant Minded Women, członkini Funduszu Dziedzictwa Polek w Kanadzie OT oraz liczna delegacja wraz z Weteranami z Domu Kopernika.
Spośród przedstawicieli władz RP, w uroczystości wzięli udział Krzysztof Grzelczyk, Konsul Generalny RP, Sylwia Czerwińska, Wicekonsul RP oraz Natalia Iwaszko, Wicekonsul RP.
Obecni byli również Natalia Kusendova, MPP z Partii Konserwatywnej i Władysław Lizoń, członek Partii Konserwatywnej, były poseł.
Rozpoczynając uroczyste spotkanie prezes Towarzystwa Warszawskiego Marian Kowalski powitał zgromadzonych i poprosił o uczczenie pamięci bohaterów Powstania Warszawskiego 75 sekundami ciszy. Odśpiewano hymn Polski.
A następnie przedstawił personalnie weteranów i zaproszonych gości.
W przemówieniach, głos zabrali: Marian Kowalski, Jan Cytowski, Krzysztof Grzelczyk, Juliusz Kirejczyk oraz Natalia Kusendova. Władysław Lizoń odczytał list od lidera oopozycji – Andrew Scheer.
Mówcy w swoich wystąpieniach przekazali najistotniejsze informacje dot. Powstania Warszawskiego, jego przebiegu, bohaterstwa powstańców oraz strat, jakie przyniosło jego tragiczne zakończenie. Mówili również o znaczeniu Powstania Warszawskiego dla późniejszych losów Polski.
Były też wspomnienia bezpośrednich uczestniczek Powstania Warszawskiego – Teresy Arabczuk i Alicji Willman. Podzieliły się one z zebranymi osobistymi wspomnieniami i przeżyciami z okresu Powstania Warszawskiego. Były wtedy bardzo młodymi osobami, którym udało się prawie cudem przeżyć ten trudny czas.
Odczytano wiersze okolicznościowe: Wanda Bogusz – wiersz własnego autorstwa pt. „Chwała Bohaterom”, napisany specjalnie z okazji 75. rocznicy Powstania Warszawskiego, Iwona Kirejczyk – wiersz zadedykowany Mamie, Krystynie Puławskiej-Wolskiej, która była łączniczką w Powstaniu o pseudonimie „Sarenka”, w Kompanii „Bradla”, Batalion „Miłosz”, Zgrupowanie „Sławbor” oraz Marian Kowalski – wiersz Ryszarda Kiersnowskiego pt. „Jedyna Prawda”. Wiersz ten powstał we wrześniu 1944 roku.
Złożono kwiaty, zapalono znicze oraz śpiewano pieśni powstańcze (podkład – chór warszawski oraz Jola Bieniek – skrzypce), powstałe w tamtych dniach, dodające powstańcom odwagi i siły.
Był też czas na zdjęcia, rozmowy oraz poczęstunek, który na pobliskim skwerku zorganizowało Towarzystwo Warszawskie.
Druga część uroczystości odbyła się w godzinach wieczornych, w Gminie 1. Związku Narodowego Polskiego. Przygotowana ona została przez członków Towarzystwa Warszawskiego, Gminę 1. ZNPwK oraz KPK OT.
Patriotyczne przemówienia Mariana Kowalskiego, Jana Cytowskiego i Juliusza Kirejczyka oraz pięknie przygotowana inscenizacja słowno-muzyczna, z autentycznymi zdjęciami oraz fragmentami filmów (Danuta i Mirosław Omeljaniuk, Roma Leonowicz i Zbigniew Kozak) , jak również poezja powstańcza (Wanda Bogusz, Iwona Kirejczyk, Marian Kowalski), pieśni powstańcze śpiewane przez zespół (Renata, Ania i Bolesław Cynarscy, Jola Bieniek i Stanisław Masztalerz) oraz gości przyczyniły się do stworzenia prawdziwie miłej, ciepłej, patriotycznej atmosfery, wielu osobom łzy kręciły się w oczach. A własnoręcznie przygotowany wieczorny poczęstunek dodał nadzwyczajnego „smaku” temu integracyjnemu spotkaniu.
Dziękujemy!
Iwona E. Kirejczyk i Marian Kowalski
Toronto, 1 sierpnia 2019 roku.