Gwałtownie rosną wskaźniki zakażenia kiłą w Kanadzie

Kanada prawie wyeliminowała kiłę. Teraz wskaźniki gwałtownie rosną – ponieważ coraz więcej kobiet i niemowląt zostaje zarażonych. Zanotowano prawie 14,000 przypadków kiły zakaźnej w Kanadzie w 2022 r. i 117 zakażeń wrodzonych.

Zaledwie dziesięć lat temu w Kanadzie prawie całkowicie wyeliminowano zakażenia kiłą wśród niemowląt. Pojawiły się jednak sygnały ostrzegawcze, że bakteryjna infekcja przenoszona drogą płciową (STI) – znana z powodowania bezbolesnych owrzodzeń, uszkodzeń narządów i zgonów noworodków – powraca.

Na początku XXI wieku wskaźniki zaczęły rosnąć wśród dorosłych, po czym nastąpił alarmujący wzrost liczby zakażeń wrodzonych przenoszonych z matek na dzieci. Najnowsze dane federalne pokazują, że w 2022 r. w całym kraju odnotowano prawie 14,000 przypadków kiły zakaźnej, a także 117 przypadków wczesnej kiły wrodzonej. To prawie 15-krotny wzrost w porównaniu z zaledwie ośmioma ogólnokrajowymi przypadkami kiły zgłoszonymi u niemowląt pięć lat wcześniej.

„Kiedy zaczynałem praktykę kliniczną, nieco ponad 20 lat temu, kiła pojawiała się sporadycznie, co kilka miesięcy” – powiedział Patrick O’Byrne, pielęgniarz w klinice zdrowia seksualnego Ottawa Public Health. „I powiedziałbym, że teraz są to codzienne przypadki”.

Trudno podać jeden konkretny powód, który mógłby wyjaśnić, dlaczego kiła występuje coraz częściej i w szerszych populacjach niż wcześniej. Lekarze podejrzewają, że zmiana praktyk seksualnych i brak dostępu do opieki zdrowotnej dla marginalizowanych Kanadyjczyków tworzą klimat, w którym te infekcje będą mogły się po cichu szerzyć.

Seana Rourke’a, naukowca z Unity Health Toronto w St. Michael’s Hospital MAP Center for Urban Health Solutions, najbardziej niepokoi to, co nazywa brakiem „woli politycznej” do finansowania i wdrażania rozwiązań, w miarę jak liczba chorób przenoszonych drogą płciową „ciągle rośnie i rośnie jeszcze bardziej.” Chociaż urzędnicy federalni nazwali kiłę „trwającym kryzysem”, Rourke stwierdził, że sytuację należy nazwać sytuacją nadzwyczajną, wymagającą pilnych działań w terenie, zanim najbardziej narażeni Kanadyjczycy poniosą ciężar eskalacji epidemii. „Zaniedbujemy ich” – stwierdził Rourke. „Właściwie ich zawiedliśmy”.

Dane federalne pokazują, że w Kanadzie w latach poprzedzających pandemię Covid-19 liczba trzech bakteryjnych chorób przenoszonych drogą płciową – chlamydii, rzeżączki i kiły – stale rosła. Chociaż wskaźniki zachorowań na chlamydię i rzeżączkę spadły począwszy od 2020 r., prawdopodobnie ze względu na ograniczenie liczby testów w okresie ograniczeń związanych z COVID, kiła utrzymała tendencję wzrostową po krótszym okresie zastoju i pozostaje głównym problemem urzędników ds. zdrowia publicznego.

Choroba przenoszona drogą płciową jest wywoływana przez spiralną bakterię Treponema pallidum i przenosi się poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną poprzez seks pochwowy, analny lub oralny. Nieleczona kiła może uszkodzić serce, mózg lub inne narządy, a jeśli kobieta jest w ciąży – może przenieść się na płód, powodując wysoki odsetek martwych urodzeń i szereg konsekwencji zdrowotnych, jeśli dziecko przeżyje. „Mogą być głuche, mogą być niewidome, mogą mieć trudności w uczeniu się” – powiedział Rourke.

Według danych federalnych Alberta, Manitoba, Saskatchewan i Terytoria Północno-Zachodnie należą do regionów najbardziej dotkniętych kryzysem w ostatnich latach. Wskaźniki kiły w Kanadzie również rosły szybciej niż w Stanach Zjednoczonych czy Europie, jak odnotował raport Reuters z marca 2023 r., powołując się na gwałtowny wzrost zakażeń w związku ze słabym dostępem do opieki zdrowotnej i dyskryminacją, z jaką borykają się rdzenne społeczności Kanady skupione na preriach.

Ale kryzys obejmuje całą Kanadę. W Ontario wskaźniki osiągnęły najwyższy poziom w 2022 r. i wyniosły prawie 24 przypadki na 100,000 osób, a na koniec roku liczba infekcji wyniosła ponad 3500. (To prawie tyle samo przypadków zgłoszonych w całym kraju w 2016 r.) W prowincji udokumentowano także uderzającą zmianę w zakresie zakażania populacji. Chociaż kiła tradycyjnie występowała częściej u mężczyzn – i głównie u mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami, jak zauważyło kilku ekspertów – urzędnicy zdrowia publicznego w Ontario zaobserwowali stały wzrost liczby zakażeń wśród kobiet, a częstość występowania skoczyła z mniej niż jednego przypadku na 100,000 kobiet w 2013 r. do 7,5 przypadku na 100,000 kobiet do 2022 r.

Podobna tendencja występuje w Kolumbii Brytyjskiej – najnowsze dane prowincji pokazują, że odsetek nowych przypadków kiły wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami spadł z 84 procent w 2018 r. do 33 procent do połowy 2023 r. Tymczasem odsetek infekcji wśród mężczyzn uprawiających seks tylko z kobietami i kobiet uprawiających seks tylko z mężczyznami dramatycznie wzrósł w ciągu tych samych pięciu lat – przy czym te dwie grupy stanowią obecnie zdecydowaną większość wszystkich infekcji kiłą w Kolumbii Brytyjskiej. Oznacza to skok z 14% całkowitej liczby w 2018 r. do 65% w roku ubiegłym. „Spodziewamy się, że u niektórych z tych osób potencjalnie wystąpią przypadki kiły wrodzonej, zwłaszcza jeśli w czasie ciąży występują bariery w dostępie do opieki zdrowotnej” – zauważył dr Troy Grennan, lekarz prowadzący program HIV/STI w ośrodku BC Centrum Kontroli Chorób (BCCDC).

Wielu ekspertów zgodziło się, że grupy marginalizowane, w tym społeczności tubylcze, osoby bezdomne i osoby zażywające narkotyki, ponoszą największy ciężar infekcji wrodzonych.

Adam Grant, dyplomowany pielęgniarz z Edmonton, kierujący zespołem ds. chorób przenoszonych drogą płciową i przez krew w Indigenous Services Canada, spotkał się z kobietami w ciąży, które dowiadują się, że są zakażone kiłą na różnych etapach ciąży. W wielu przypadkach osoby te mieszkają w odległych obszarach i brakuje im transportu umożliwiającego dostęp do opieki medycznej lub po prostu nie mają zapewnionej podstawowej opieki zdrowotnej. „Niektóre z tych kobiet rodziły, a potem dowiadywały się, że mają kiłę, ponieważ nigdy wcześniej nie korzystały z opieki prenatalnej”.

Chociaż szczególnie wrażliwe grupy społeczne mogą być bardziej zagrożone, kilku ekspertów podejrzewa, że powrót kiły częściowo napędzają zmiany w ogólnych praktykach seksualnych. Jedną z wiodących teorii jest rozwój internetowych aplikacji randkowych, w wyniku którego więcej osób ma wielu partnerów seksualnych.

O’Byrne z Ottawa Public Health stwierdziła, że pewną rolę może odgrywać tendencja do częstszego seksu oralnego, który jest ogólnie uważany za bezpieczniejszy, ponieważ nie jest prawdopodobną drogą przenoszenia wirusa HIV, mimo że jest powszechną drogą przenoszenia kiły.

Grennan zauważył, że coraz szersze stosowanie leków stosowanych w profilaktyce przedekspozycyjnej (PEP), które okazały się bardzo skuteczne w zapobieganiu zakażeniu wirusem HIV, doprowadziło do zmian w zachowaniu. „Niektórzy ludzie używają teraz prezerwatyw rzadziej” – dodał. “Albo wcale.”

Z biegiem czasu świadomość dotycząca bakteryjnych chorób przenoszonych drogą płciową również spadła, co skłoniło klinicystów do założenia, że kiła nie stanowi już zagrożenia, zauważył dr Kevin Woodward, profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie McMaster w Hamilton oraz dyrektor medyczny i wykonawczy w HQ Toronto, ośrodku zdrowia oferującym leczenie chorób przenoszonych drogą płciową. Jego zdaniem więcej lekarzy powinno uwzględniać kiłę w rutynowych badaniach przesiewowych. I dzieje się tak, jeśli ktoś w ogóle posiada świadczeniodawcę podstawowej opieki zdrowotnej, bo badania sugerują, że jeden na pięciu Kanadyjczyków nie ma lekarza rodzinnego ani pielęgniarki, u której mógłby regularnie zasięgać porady.

Aby przeciwdziałać tym trendom i ograniczyć częstość występowania bakteryjnych chorób przenoszonych drogą płciową, eksperci medyczni CBC News zgodzili się, że Kanada musi wdrożyć szereg rozwiązań, w tym podnoszenie świadomości zarówno wśród społeczności medycznej, jak i ogółu społeczeństwa, zwiększanie dostępu do testów i badań przesiewowych oraz finansowanie dalszych, ukierunkowanych badań oraz docieranie bezpośrednio do społeczności najbardziej dotkniętych kryzysem.

Duże nadzieje wiążą się także z ostatecznym zastosowaniem terapii opartych na antybiotykach z udziałem doksycykliny, która – jak wynika z wielu badań – może zmniejszyć liczbę zakażeń kiłą, chlamydią i rzeżączką, jeśli zostanie podana ludziom po ekspozycji – zauważył dr Rupert Kaul, specjalista chorób zakaźnych i naukowiec z Uniwersytetu w Toronto i University Health Network.

Jednak w międzyczasie „musimy zmodernizować usługi testowania” – powiedział O’Byrne. Do tego rodzaju innowacji należy inicjatywa GetaKit prowadzona przez Uniwersytet w Ottawie, która oferuje wysyłane pocztą testy do wymazów oraz skierowania na badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową, z którymi można się udać do laboratoriów w całym Ontario.

Rourke z Toronto oręduje także za zwiększeniem możliwości samodzielnego przeprowadzania testów w Kanadzie. W zeszłym roku federalne organy regulacyjne zatwierdziły szybkie testy, które mogą testować zarówno HIV, jak i kiłę, częściowo oparte na badaniach klinicznych Rourke’a i innych badaczy, ale nadal można ich używać wyłącznie w placówkach medycznych i przy pomocy przeszkolonego personelu.

Jak poinformował rzecznik CBC News w oświadczeniu, Health Canada nie otrzymało jeszcze żadnych wniosków o stworzenie samodzielnych testów na kiłę.

W oświadczeniu czytamy dalej, że rząd federalny publikuje krajowe wytyczne dotyczące kiły, zapewnia zwiększone możliwości regionom dotkniętym epidemiami oraz oferuje „stałe i ograniczone w czasie” finansowanie organizacjom lokalnym w celu prowadzenia działań informacyjnych, edukacyjnych i testów.

Kanadyjska Agencja Zdrowia Publicznego jest także gospodarzem krajowej konferencji na temat zwalczania kiły wrodzonej, która odbędzie się w Ottawie w dniach 28 i 29 lutego w celu omówienia rozwiązań opartych na posiadanych dowodach. Rourke także weźmie w niej udział, ale powiedział, że Kanada musi szybciej wdrożyć już istniejące rozwiązania po latach publikowania raportów i ostrzeżeń sugerujących, że kiła stanowi rosnące zagrożenie dla zdrowia publicznego. „Zbierają ekspertów z całego kraju, aby rozmawiać o mobilizacji całej wiedzy, a my nie potrzebujemy ani «wiedzy» ani «mobilizacji»” – powiedział. „Potrzebujemy działań. Potrzebujemy dedykowanych zespołów opieki zdrowotnej na miejscu, przeprowadzających testy i leczących ludzi – i to natychmiast”.

Gwałtownie rosną wskaźniki zakażenia kiłą w Kanadzie

Gwałtownie rosną wskaźniki zakażenia kiłą w Kanadzie

Bejsment.com – wiadomości dla Polaków w Kanadzie