Zerwana koalicja – co dalej?
Zerwana koalicja – co dalej?
Najbardziej prawdopodobne jest, że Parlament powróci do tego, co Bob Rae nazwał „codziennym szantażem” rządu mniejszościowego.
Umowa podpisana przez Liberałów i Nowych Demokratów w marcu 2022 r. obiecywała , że nie będzie „żadnych niespodzianek” między obiema stronami. Kiedy nadszedł czas zakończenia umowy, rząd otrzymał niewielkie ostrzeżenie — Singh wysłał e-mail do premiera około godziny przed upublicznieniem wiadomości o zerwaniu koalicji.
– Naprawdę mam nadzieję, że NDP pozostanie skupiona na tym, jak możemy pomóc Kanadyjczykom, tak jak robiliśmy to przez ostatnie lata, zamiast koncentrować się na polityce – powiedział później premier Justin Trudeau na konferencji prasowej w Nowej Fundlandii, gdzie ogłaszał pierwszą umowę federalno-prowincyjną mającą na celu wsparcie programów żywienia w szkołach.
Oficjalnie umowa między Liberałami a NDP miała trwać do czerwca 2025 roku. Jednak zbliżyła się do końca swojej naturalnej oczekiwanej długości życia. Podobna umowa podpisana między NDP a Zielonymi w Kolumbii Brytyjskiej w 2017 roku trwała nieco ponad trzy lata. Umowa między Ontario Liberals a NDP podpisana w roku 1985 obowiązywała przez dwa lata. Ta umowa trwała około dwóch i pół roku.
Może jest po prostu zbyt trudno utrzymać porozumienie parlamentarne znacznie dłużej w obecnym kanadyjskim środowisku politycznym. Tak więc ogłoszenie Singha nie powinno być całkowitym zaskoczeniem.
Dlaczego NDP się wycofała?
Ogłaszając wycofanie się swojej partii, Singh tak naprawdę niewiele powiedział o samym porozumieniu i nie podał żadnego prawdziwego wyjaśnienia swojej decyzji o wycofaniu się teraz. W liście do premiera Singh napisał, że Nowi Demokraci są „sfrustrowani” „powolnym i niechętnym podejściem” rządu, ale nie wskazał żadnych konkretnych żądań, które nie zostały spełnione.
Zamiast zastanawiać się nad pojedynczym czynnikiem decydującym o powodzeniu transakcji, łatwiej jest spekulować na temat możliwych uwarunkowań politycznych i taktycznych.
Politycznie rzecz biorąc, Nowi Demokraci prawdopodobnie muszą zachować pewien dystans między sobą a Liberałami. Dopóki umowa obowiązywała, NDP była bezpośrednio związana z niepopularnym rządem, fakt, który Konserwatyści — mający na oku kilka miejsc obecnie zajmowanych przez NDP — z radością podkreślali.
Choć w wyniku porozumienia wdrożono nowe zasady i programy, Nowi Demokraci najwyraźniej nie odnoszą z tego tytułu natychmiastowych korzyści w postaci poparcia społecznego — obecne prognozy wyborcze wskazują, że zdobędą mniej miejsc w parlamencie niż w roku 2021.
Większość tego, co Liberałowie i NDP początkowo przedstawili na piśmie, jest teraz przynajmniej w trakcie realizacji. Taktycznie NDP może teraz również mieć nadzieję na wysunięcie nowych żądań i zdobycie nowych korzyści, powracając do sytuacji, w której rząd musi negocjować indywidualnie — lub przynajmniej zmusić rząd do powiedzenia „nie” konkretnym rzeczom. W swoim liście do premiera Singh powiedział, że NDP „podejdzie do każdego głosowania na podstawie jego własnych zasług” i „naciska na dodatkowe środki pomocy Kanadyjczykom”.
Wideo Singha w środę wyraźnie przypominało rozpoczęcie kampanii wyborczej i można śmiało powiedzieć, że szanse na wcześniejsze wybory wzrosły w ciągu ostatnich 24 godzin. Ale upadek porozumienia Liberałów z NDP niekoniecznie oznacza, że ten parlament stoi w obliczu nieuchronnego rozwiązania.
W efekcie Izba Gmin po prostu powróci do normalnego stanu rzeczy, w którym żadna partia nie ma większości miejsc – co Bob Rae kiedyś nazwał „codziennym szantażem” mniejszościowego parlamentu.
Polityka tej nowej, starej normalności nabierała już kształtu w środę.
Co dalej?
– Myślę, że NDP będzie musiała podjąć decyzję, czy chce stanąć po stronie (lidera Konserwatystów) Pierre’a Poilievre’a, który zamierza ciąć programy żywienia w szkołach, ciąć opiekę stomatologiczną, nie dostarczać opieki farmaceutycznej – powiedział Trudeau – Albo czy zamierzają skupić się na tym, co dla Kanadyjczyków oznacza bycie tam, aby udzielić im wsparcia w tym trudnym czasie.
Poilievre, który kilka dni temu wezwał Singha do wycofania poparcia dla rządu, określił oświadczenie lidera NDP jako „sztuczkę” i wskazał, że NDP nie jest zobowiązana do głosowania nad pokonaniem rządu w Izbie. Można śmiało założyć, że Konserwatyści tej jesieni wystawią Singha na próbę, składając w Izbie wotum nieufności przy najbliższej okazji.
Nawet jeśli utrzymanie umowy koalicyjnej miało oczywiste wady, Singh ma teraz trudną sytuację do rozegrania.
Chociaż większość tego, co Liberałowie i NDP zgodzili się zrobić w marcu 2022 roku zostało już zrobione lub prawie zrobione, ważne elementy wciąż nie zostały ukończone. Ustawa o rozszerzeniu możliwości głosowania jest nadal w Izbie Gmin, a ustawodawstwo dotyczące opieki farmaceutycznej jest nadal w Senacie.
Co najważniejsze, chociaż Liberałowie i NDP uzgodnili plan, zgodnie z którym rząd federalny miałby finansować bezpłatną antykoncepcję i leczenie cukrzycy dla Kanadyjczyków, rząd federalny wciąż nie zawarł porozumień z władzami prowincji w sprawie faktycznego wdrożenia tych świadczeń.
Gdyby partie opozycyjne doprowadziły do przeprowadzenia jutro wyborów federalnych, wszelkie negocjacje dotyczące programów opieki farmaceutycznej zostałyby wstrzymane — a Konserwatyści Poilievre’a, gdyby doszli do władzy, prawdopodobnie nie czuliby się zmuszeni do kontynuowania niedokończonych spraw związanych z porozumieniem Liberałów z NDP.
Nie jest też oczywiste, dlaczego Liberałowie lub NDP chcieliby wyborów w najbliższej przyszłości. Wszystkie dostępne sondaże sugerują, że ich najbardziej prawdopodobnym wynikiem byłoby zdecydowane zwycięstwo Konserwatystów, co oznaczałoby zdecydowaną większość w Parlamencie.
A aktywiści Postępowych Demokratów mogą zacząć się martwić o to, co mogą stracić w razie porażki rządu.
Tak więc filmik wideo nagrany przez Singha nie oznacza, że Lliberałowie nie mogą brać poparcie NDP za pewnik. Ale nawet jeśli Singh postanowił „rozerwać” ich porozumienie, Liberałowie i NDP wydają się mieć powody, aby jeszcze przez jakiś czas współpracować.
Tak więc jest jak zwykle – „na dwoje babka wróżyła”.
Na podst. CBC i Canadian Press