Małżeństwo szpiegów z Rosji dostało w Polsce status uchodźców

Małżeństwo szpiegów z Rosji dostało w Polsce status uchodźców

Rosyjskie małżeństwo, które w Polsce przedstawiało się jako prześladowani opozycjoniści, otrzymało status uchodźców zaledwie kilka miesięcy przed zatrzymaniem za szpiegostwo i działalność o charakterze terrorystycznym.

Igor R. został aresztowany przez ABW w połowie 2023 r., a jego żona Irina – w listopadzie tego samego roku. Początkowo uchodzili za osoby związane z antyputinowską opozycją: on jako były wicekoordynator sztabu Aleksieja Nawalnego w Sarańsku i działacz „Otwartej Rosji”, ona jako aktywistka wspierająca środowiska prodemokratyczne.

Śledztwo wykazało jednak, że Igor R. co najmniej od 2020 r. współpracował z rosyjską FSB. Jak opisuje „Rzeczpospolita”, akt oskarżenia jest jednoznaczny: mężczyzna podpisał zgodę na współpracę, otrzymał pseudonim, telefon i kartę SIM do kontaktów z „opiekunem”, a za donosy pobierał wynagrodzenie w rublach. Po przyjeździe do Polski miał szpiegować rosyjską opozycję na uchodźstwie, środowiska akademickie, studentów i wykładowców.

Irina R. w śledztwie potwierdziła, że jej mąż został zwerbowany przez FSB „w zamian za pomoc w sprawach urzędowych”, dodając, że utrzymywał się z pieniędzy otrzymywanych za współpracę. Na zaszyfrowanym pendrivie, który miała przewieźć do Rosji, Igor R. przekazał również nazwiska osób z polskiego MSZ, które rekomendowały ich do programu specjalnych stypendiów rządowych.

Co istotne, jeszcze w 2023 r. oboje pobierali stypendium przeznaczone dla rosyjskich opozycjonistów. W tym samym czasie wystąpili o status uchodźców – mimo że Igor R. był już wtedy od dwóch lat aktywnym agentem FSB. Ochrona międzynarodowa została im przyznana w styczniu 2024 r., po pozytywnej opinii polskich służb.

Jak poinformował rzecznik Urzędu ds. Cudzoziemców Jakub Dudziak, procedura była standardowa, a przed wydaniem decyzji SG, ABW i policja oceniały ewentualne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Jeżeli sąd uzna małżeństwo za winne, mogą stracić przyznany wcześniej status uchodźcy.