Dzień Żołnierza Polskiego w Parku im. I. Paderewskiego
Dzień Żołnierza Polskiego w Parku im. I. Paderewskiego
Żołnierz polski jest zawsze świadomy swoich obowiązków wobec ojczyzny, zawsze gotowy na jej zawołanie.
Dzień 15 sierpnia ustanowiony został Dniem Żołnierza Polskiego, rozkazem wydanym w roku 1923 przez Ministra Spraw Wojskowych gen. broni Stanisława Szeptyckiego na pamiątkę zwycięstwa Polaków w Bitwie Warszawskiej, stoczonej 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Bitwę tę, zwaną „Cudem nad Wisłą”, uważa się za jedną z najważniejszych w dziejach świata. Zapewniła ona Polsce niepodległość i uchroniła Europę przed rewolucją bolszewicką.
Dzień Żołnierza Polskiego był uroczyście obchodzony w niedzielę 18 sierpnia 2013 w Parku im I. Paderewskiego. Uroczystości zorganizowane zostały przez Placówkę 114 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce i Okręg Toronto Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Na zaproszenie Komendanta Placówki 114 SWAP, Krzysztofa Tomczaka, przybyła z Polski dwuosobowa delegacja Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z Zastępcą Kierownika Urzędu, min. Bożeną Żelazowską.
W odnowionej szacie, z powiewającymi flagami wsród bogatej zieleni, park był otwarty już od wczesnych godzin tego pięknego słonecznego dnia. W południe przy dźwiękach polonijnej orkiestry dętej „Polonia Brass Band” nastąpił przemarsz Pocztów Sztandarowych i Kompanii Honorowej, prowadzony przez komendanta Placówki 114 SWAP Krzysztofa Tomczaka. Przeglądu pocztów sztandarowych dokonała min. Bożena Żelazowska. Po raporcie zostały złożone wieńce pod tablicami upamiętniającymi rocznicę powstania SWAP i śmierci Ignacego Paderewskiego. Dalszy ciąg programu odbywał się w cieniu rozległego dachu, który został w tym roku postawiony przed zmodernizowaną sceną i zapleczem dla artystów.
Odegrane zostały trzy hymny narodowe, Kanady, USA i Polski. Minutą ciszy uczczono pamięć żołnierzy poległych na wszystkich frontach świata. Apel poleglych odczytal druh Andrzej Kawka w asyście harcerzy, którzy wspólnie z uczestnikami powtarzali „Stańcie do Apelu”, „Chwała Bohaterom”, „Zginęli Śmiercią Męczeńską”. Ciszę po apelu przeszył dżwięk „last post” odegrany na trąbce.
Komendant Krzysztof Tomczak powitał uczestników i przedstawił dzialalność Placówki 114 i wydarzenia o wielkim znaczeniu. Dzień Żołnierza to święto najbliższe członkom SWAP. Placówka dba o dobre imię i szacunek dla Polaków na ziemi kanadyjskiej, przekazując wiedzę o dzielności naszego narodu i honorze tych, którzy zginęli i tych, którzy przeżyli. W parku zostały postawione pomniki i posadzone dęby. Przynoszone są kwiaty i wieńce dla tych, których już nie ma, aby mówić im i wszystkim innym, że pamiętamy. Przed kilkoma dniami minęla 140 rocznica urodzin gen. Józefa Hallera, którego imię nosi SWAP. Był wielkim Polakiem, dowódcą polskiej emigracyjnej Błękitnej Armii, która dotarła do Polski, gdzie walczyla o jej suwerenność od bolszewickiej Rosji. To gen. Haller w roku 1920 symbolicznie zaślubił Polskę z morzem. Po wojnie część żołnierzy Błękitnej Armii powróciła na kontynent amerykański i założyła organizację SWAP, dla ktorej gen. Haller był bohaterem i wodzem. Dziękując wszystkim za obecność, zakończył – można zabrać Polaka z Polski, ale nie można zabrać Polski z Polaka.
Przedstawieni zostali goście honorowi: Zastępca Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Bożena Żelazowska i towarzysząca jej Julita Jaworska, Konsul RP Ilona Kałdońska, prezes KPK OT i zarazem Przewodniczący Rady KPK, współorganizator uroczystości Juliusz Kirejczyk, Wiceprezes KPK Jan Cytowski, Poseł Federalny Ted Opitz, Prezes Organizacji Weteranów II Korpusu 8 Armii Stefan Podsiadło, Prezes Stowarzyszenia Lotników Polskich „Skrzydło „Warszawa” Marceli Ostrowski, Prezes Stowarzyszenia Polskich Kombatantów Koło 20 Zofia Śliwińska, Komendant Stowarzyszenia Weteranów im. Władysława Sikorskiego w Oshawie Bolesław Drański, Przewodnicząca Stowarzyszenia Inżynierów Polskich Oddział Toronto Krystyna Sroczyńska, Prezes Gminy 1 Związku Narodowego Polskiego w Kanadzie Józef Aleksandrowicz, Wiceprezes ZG Związku Narodowego Polskiego w Kanadzie Marek Urbaniak, Prezes Koła Pań „Nadzieja” Halina Drożdżal, Fundusz Dziedzictwa Polek w Kanadzie Łucja Stec, Przewodnicząca Rady Naczelnej Związku Harcerstwa Polskiego Zofia Biesok, Społeczna Rada Programowa Uroczystości Sadzenia Dębów Pamięci Stanisław Wodala, Komendant Stowarzyszenia Józefa Pilsudskiego „Orzel Strzelecki” Grzegorz Wasniewski, Koło AK Andrzej Łysakowski, media polonijne, prasa, radio, telewizja.
Glos zabrała min. Bożena Żelazowska, Zastępca Kierownika UdSKiOR. -To dla mnie wielki zaszczyt, że mogę świętować ten Dzień wspolnie z Państwem na kanadyjskiej ziemi. Po historycznym wstępie mówiła. – Dla nas, Polaków, 15 sierpnia to dzień szczególny. To Święto Wniebowzięcia NMP. W Polsce jest on obchodzony również jako Święto Matki Boskiej Zielnej. To dzień, który od 1936 r. jest obchodzony jako dzien czynu chłopskiego, bo pamiętajmy, dawna Polska w 1920 r. w 70% składała się z synów polskiej wsi, a to polska wieś właśnie żywiła żołnierzy, dając żywnośc, zboże i konie. To Dzień Cudu nad Wisłą, gdzie bohaterstwo polskich żołnierzy, często ochotników, przesądziło o losach świata. Zatrzymano wówczas nawałnicę bolszewicką pod Radzyminem i Warszawa została ocalona. Tam pod Radzyminem i Ossowem Polacy świętują to zwycięstwo. W tym roku również odbyły się piękne uroczystości z inscenizacją bitwy, mszą św. na cmentarzu w Radzyminie odprawioną przez biskupów, z udzialem wladz państwowych. Powracając do odniesień historycznych, wymieniła nazwiska wielkich postaci naszej historii, bohaterów walk o niepodległość Polski, Obok nazwiska gen. Jozefa Hallera, nie sposób pominąć marszałka Jozefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Wincentego Witosa, Ignacego Paderewskiego. Przekazując pozdrowienia od kierownika UdSKiOR Jana Ciechanowskiego, podkreśliła ogromne zasługi Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w utrwalaniu pamięci o Czynie Zbrojnym Polaków. Nieprzerwany jest łańcuch działań podtrzymujacych polską tradycję niepodległościową na ziemi kanadyjskiej. Ogromne zasługi w kultywowaniu polskości ma Kongres Polonii Kanadyjskiej. Gorąco podziękowała za wszystkie działania w przestrzeni publicznej i za mocno bijące polskie serca. W trakcie przemówienia zauważyła chłopca w błękitnym stroju Hallerczyka i poprosiła, aby się wszystkim pokazał.
Nastapiły kolejne przemówienia. Konsul RP Ilona Kałdońska, w imieniu Konsula Generalnego RP Grzegorza Morawskiego, złożyła hołd tym, którzy oddali życie za ojczyznę i dziękowała żyjącym, Są teraz żywą kartą historiii, przekazywaną następnym pokoleniom. Poseł federalny Ted Opitz został wojskowym z inspiracji rodziców i otoczenia. Przypomniał, że zolnierz jeszcze musi maszerować. Wiceprezes KPK Jan Cytowski powiedział, że naszym obowiązkiem jest pamięć o przeszłości, która powinna być szanowana i przypominana, abyśmy mieli przyszłość i szacunek. W imieniu ZG KPK życzył weteranom zdrowia i podziękowal za to, co zrobili dla Polski. Prezes Stowarzyszenia Lotników Marceli Ostrowski mówil o wytrwałości zolnierza polskiego, który mimo śmiertelnego zmęczenia, nie załamał się.
Na zakończenie zabrał glos współorganizator uroczystości, prezes KPK Okręgu Toronto Juliusz Kirejczyk. Przesłał wszystkim żołnierzom serdeczne pozdrowienia. Podkreślił znaczenie polskiego patriotyzmu, jako jednego z najważniejszych czynnikow, który powodował, że żołnierz polski składał ofiarę życia dla ojczyzny.
Po przemówieniach Komendant złożył podziękowanie wszystkim, którzy pomogli przygotować uroczystość, szczególnie Korpusowi Pomocniczemu Pań przy Placówce 114 SWAP. Korpus rozpoznać można po błękitnych pelerynach. Placówka 114 znajduje też duże poparcie u Koła Pań „Nadzieja”, które jest coraz bardziej zauważane w parku. W tym roku na uroczystości Dnia Żołnierza stawiło się około 50 pań w zielonych chustach.
Nastąpił czas na relaks i przeżycie artystyczne. Specjalnie przygotowany na Dzień Żołnierza Polskiego spektakl, oparty na sztuce Kazimierza Brauna „Tajemnice Ordonki”, został przedstawiony przez znane publiczności wybitne aktorki Salonu Poezji, Muzyki i Teatru im. Jerzego Pilitowskiego Marię Nowotarską i Agatę Pilitowską. Pełne przedstawienie składające się z dwóch części, tej poważnej żołnierskiej zaprezentowanej dziś w parku i tej lekkiej, zabawnej, będzie można obejrzeć 20 pażdziernika.
Mszę św. odprawil zasłużony kapelam Placówki 114 SWAP o. Jan Szkodziński OMI. W homilii uwypuklil fakt, że zwycięstwo Polaków w Bitwie Warszawskiej było cudem. Zostało jednoglośnie uznane za cud przez Marszałka Piłsudskiego i generalicję. Powiązał czasy biblijne z teraźniejszością. Słowa proroka Jeremiasza o grożbie upadku państwa i potrzebie zmiany systemu, powiązał z kazaniem kardynala Stefana Wyszyńskiego. Podziękował żolnierzom za wiarę i za zwycięstwa mocą Boga zdobywane.
Po mszy św. złożono wieńce pod pomnikiem bohaterów Monte Cassino. Prezes Stefan Podsiadło wyraził wdzięczność Placówce 114 SWAP za to, że pomnik został postawiony w Parku im. I. Paderewskiego. Spelnilo się jego marzenie, aby pomnik stal w prestiżowym miejscu. Członkowie Społecznej Rady Programowej Uroczystości Sadzenia Dębów Pamięci przynieśli kwiaty pod każdy z 24 dębów Alei Pamięci ofiar Katynia.
Zaproszeni goście udali się na obiad do sali hetmańskiej, a w Parku rozpoczął się piknik i zabawa z zespołem “C’est la vie”.
Krystyna Sroczyńska
Zdjęcia: Chris Angus, Ryszard Kochowski i Lidia Olszewska