Pielgrzymka do Niagara-On-The-Lake
Pielgrzymka do Niagara-On-The-Lake
97. rocznica Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej i Kanadyjskiej
Pielgrzymka do Niagara-On-The-Lake
Od kilkudzięsieciu lat, w drugą niedzielę czerwca, odbywa się pielgrzymka do historycznego miasteczka Niagara-on-the-Lake na uroczystości organizowane w rocznicę Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej i Kanadyjskiej.
Historia tej pielgrzymki sięga czasów I Wojny Światowej, kiedy już od roku 1914 trwała akcja rekrutująca polskich chłopców, zamieszkałych na ziemi amerykańskiej i kanadyjskiej, pragnących przygotować się do walki o niepodległość Polski. W roku 1917 Kanada udzieliła kadrom Armii Polskiej w Ameryce Północnej miejsca na obóz szkoleniowy w Niagara-on-the-Lake. W obozie tym przeszkolono 23,000 młodych ochotników. Niestety nie wszystkim młodym chłopcom było dane stanąć do walki. Szalejąca w roku 1918 grypa zabrała życie 41 rekrutów, z których 24 zostało pochowanych w pobliżu centrum szkoleniowego. Obok chłopców, których sen o niepodległej Polsce zakończył się w Niagara-on-the-Lake, leży pochowany ks. Jan Józef Dekowski, kapelan Błękitnej Armii. Przeszkolony w N-o-t-L, przeszedł długą drogę bojową i został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Powrócił do Kanady, gdzie po latach ofiarnej pracy zmarł w St. Catherines w 1949 r.
Na cmentarz w N-o-t-L co roku przybywają rodacy, aby nad 25 grobami oddać hołd młodym rekrutom za ich gotowość do walki i wszystkim polskim żołnierzom, poległym na różnych frontach świata, szczególnie żołnierzom Błękitnej Armii Generała Józefa Hallera.
Uroczystości 97. rocznicy, które odbyły się 8 czerwca 2014, zorganizowane zostały przez Kongres Polonii Kanadyjskiej Okręg Niagara, pod patronatem Konsula Generalnego RP Grzegorza Morawskiego. Dużą pomoc okazały władze miejskie i Lord Mer N-o-t-L Dave Eke oraz obecny i poprzedni zarząd Okręgu Niagara.
Na uroczystości przybyli z Kanady i USA przedstawiciele kongresu, placówek dyplomatycznych, organizacji polonijnych, weterani, harcerze, Polonia. Przewodniczącą pielgrzymki była Prezes KPK Okręgu Niagara Zofia Soja. Program prowadził b. Prezes KPK Okręgu Mississauga Stanisław Reitmeier. Marszałkiem był Komendant Pl.114 i Wicekomendant SWAP w Ameryce Krzysztof Tomczak. Adiutanci: Włodzimierz Batko i Steve Flor.
Rozpoczęcie nastąpilo przed godziną 12.00 zbiórką i przeglądem oddziałów. Przy dźwiękach orkiestry Polskiej Placówki Nr 418 Royal Canadian Legion w St. Catharines oddziały prowadzone przez Marszalka uroczystosci Krzysztofa Tomczaka, przemaszerowały na teren cmentarza. Po odegraniu hymnów narodowych, kanadyjskiego, amerykańskiego i polskiego i podniesienu flag, nastąpiły powitania i odczytano nadesłane pozdrowienia.
Mszę św. z kazaniem odprawił O. Alfred Grzempa OMI. Śpiewał chór św. Cecylii z St. Catharines. Po mszy św. przedstawieni zostali goście honorowii. Przemówienia wygłosili: Poseł Władysław Lizoń, Attache Obrony płk. Cezary Kiszkowiak, Prezes SPK Andrzej Ruta, Przewodnicząca Okręgu ZHPpgk Kanada hm. Halina Sandig, redaktor naczelny miesięcznika “Weteran” SWAP w Ameryce historyk prof. Teofil Lachowicz. Prócz wymienionych wyżej, byli m.in. prezes KPK Teresa Berezowska, Przewodniczący Rady KPK i prezes KPK OT Juliusz Kirejczyk, ZG SWAP Anthony Domino, SWAP Kanada Jerzy Obmiński, ZNPwK Jacek Bukin, ZPwK Robert Zawierucha, Kawaler Orderu Krzyża Virtuti Militari Zbigniew Gondek, przebywający na szkoleniu płk. Robert Cierniak, bohaterowie IIWŚ Marceli Ostrowski i Mieczysław Lutczyk.
Pod kierunkiem b. Prezesa KPK Okręgu Niagara Jacka Kamińskiego złożono kilkadziesiąt wieńców m.in. od 12 Brygady Zmechanizowanej im. Gen. J. Hallera w Szczecinie, z pozdrowieniem od płk. dypl. Dariusza Górniaka.
Apel poległych wygłosił Stan Skrzeszewski. W hołdzie poległym trębacz odegral capstrzyk. Pluton honorowy 10th Battery RCA oddał salwę honorową.
Z terenu cmentarza nastąpił przemarsz do Pomnika Nieznanego Żołnierza w centrum miasta przy dźwiękach orkiestry. Przy pomniku ponownie odegrane zostały hymny narodowe i złożono dwa wieńce, od RP i KPK. Dwa końcowe przemówienia wygłosili Konsul Generalny Grzegorz Morawski i Prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej Teresa Berezowska.
Jeszcze raz tego dnia odegrano capstrzyk i oddano salwę honorową. Organizatorzy złozyli podziękowania i na komendę Marszałka, nastąpil powrót na miejsce zbiórki i rozwiązanie pochodu.
Trwająca ponad trzy godziny uroczystość była, jak co roku, pełna splendoru, z nieprzebranymi szeregami maszerujących, barwnymi flagami, przeszywającymi ciszę salwami armatnimi, patriotyczną homilią i przemówieniami. Jak napisali organizatorzy w wydanej na ten dzień broszurze, to miejsce dorocznej pielgrzymki, Niagara-on-the-Lake, jest symbolem chwały oręża polskiego Polonii Kanadyjskiej i Amerykańskiej.
Krystyna Sroczyńska – rzecznik prasowy KPK
