Bitwa pod Sainte-Foy (1760)

Bitwa pod Sainte-Foy (1760)

Bitwa zwana także Bitwą pod Quebekiem również należała do jednej z co najmniej 20 dużej rangi bitew brytyjskiej wojny z Francuzami i Indianami. Miała miejsce 28 kwietnia 1760 roku, a francuskie wojska odniosły zwycięstwo nad brytyjską armią Jamesa Murraya.

"Bitwa pod Sainte-Foy" pędzla George'a Campiona

Po cofaniu się z Quebecu po katastrofie na Równinie Abrahama 13 września 1759 roku francuska armia odnawiała siły w Montrealu pod dowództwem generała Françoisa Gastona de Lévisa. Tymczasem armia brytyjska, pozostawiona w Quebecu po odpłynięciu floty w końcu października 1759 cierpiała z powodu głodu, szkorbutu i zamieszkiwania w mieście w znacznym stopniu zniszczonym podczas oblężenia.

Gen. Levis

W kwietniu 1760 roku de Lévis powrócił do Quebecu z 7-tysięczną armią, włączając w to kanadyjską milicję (ok. 2400 ludzi) i sprzymierzonych Indian. Miał on nadzieję oblegać Quebec i zmusić go do poddania się, po przybyciu z Francji floty wiozącej oczekiwane posiłki. Tymczasem James Murray uważał, iż jego armia jest zbyt mała aby bronić się w wałach Quebecu, które nie zostały naprawione od czasu upadku miasta. Dlatego wyruszył on w pole wraz z 3800 ludźmi (wszystkimi jakich mógł zabrać) oraz 20 działami. Zajął on te same pozycje, co Louis-Joseph de Montcalm na Równinie Abrahama rok wcześniej. Zamiast oczekiwania na francuski atak, postanowił on nacierać pierwszy.

Początkowo atak brytyjski rozwijał się pomyślnie, jednak ruch do przodu zasłonił pole ostrzału dla brytyjskiej artylerii, podczas gdy piechota ugrzęzła w błocie i zaspach śnieżnych. Ostatecznie, ponieważ więcej francuskich żołnierzy włączyło się do walki, udało im się obejść brytyjskie skrzydła, zmuszający Brytyjczyków do odwrotu do Quebecu pozostawiając działa, które Lévis skierował na miasto.

Brytyjczycy stracili ponad 1100 ludzi, zaś Francuzi ponad 800 – co czyni to starcie najkrwawszą bitwą tej wojny.

Lévis mimo zwycięstwa, nie zdołał odbić Quebecu. Brytyjski garnizon opierał się słabemu oblężeniu, dopóki nie przybyły drogą morską posiłki. Francuska flota nigdy nie przybyła, morskie nadzieje Francji rozbiły się pod Quiberon poprzedniej jesieni. Ostatecznie po pojawieniu się w pobliżu Quebecu brytyjskich okrętów – Lévis zwinął oblężenie i wycofał się do Montrealu, gdzie poddał się siłom brytyjskim we wrześniu.

Warto dodać, że James Murray, mimo iż nei odniósł zwycięstwa, to jednak jako dowódca sił zbrojnych w Kanadzie, spacyfikował opór francuski. W 4 lata później zastąpił tymczasowego administratora nowej kolonii Jeffrey Amhersta zostając pierwszym gubernatorem brytyjskiej Kanady. Jako gubernator starał się nawiązać przyjazne stosunki z francuskimi mieszkańcami i otoczyć ich opieką prawną. Naraził się z tego powodu na oskarżenia o zdradę interesów brytyjskich. Odwołany ze stanowiska w 1768 stanął przed sądem. Choć został oczyszczony z zarzutów, nigdy nie powrócił do Kanady.

tp