Trochę kultury bardzo współczesnej
Trochę kultury bardzo współczesnej
W dobie błyskawicznego rozwoju technologii coraz chętniej wracamy do komunikacji obrazkowej. Emotikon (emojii) ma wyrażać nasz nastrój, aprobatę bądź sprzeciw czy uczucia, wiedzę o świecie coraz częściej czerpiemy z internetowych memów, a przekaz graficzny bezsprzecznie pokonał słowny. O sukcesie współczesnej sztuki decyduje szybkość przekazu, symbolika i kontrowersyjność. A taki jest właśnie Banksy.
Nikt nie ma pewności kim tak naprawdę jest. Ten, pochodzący z Wielkiej Brytanii, anonimowy artysta uliczny, graficiarz, reżyser filmowy i aktywista polityczny, nazywany w niektórych kręgach wandalem, zrobił oszałamiającą, międzynarodową karierę. Z jego pracami – pełnymi symboliki muralami – zetknął się każdy, kto w miarę regularnie korzysta z internetu. Prostota i trafność przekazu zawarta w graffiti Banksy’ego trafia w samo sedno i zmusza do myślenia. Ta satyryczna sztuka uliczna i wywrotowe epigramy łączą ciemny humor z graffiti wykonanym w charakterystycznej technice ołówkowej, a jego prace o charakterze politycznym i społecznym, prezentowane na ulicach, murach i mostach miast na całym świecie są natychmiast rozpoznawalne i nigdy nie przechodzą bez echa. Twórczość Banksy’ego wykiełkowała ze sceny undergroundowej w Bristolu, w ramach współpracy między artystami plastykami i muzykami, a jego główną inspiracją miał być artysta graffiti nazywany 3D, który później założył znany, angielski zespół muzyczny Massive Attack.
Banksy, który do dziś pozostaje anonimowy (dwa sugerowane najczęściej nazwiska to Robert Banks i Robin Gunningham, pewności jednak nikt nie ma), którego wartość artystyczną wycenia się na ponad 20 milionów dolarów, ukrywa się z powodów prawnych – graffiti należy do praktyk nielegalnych, ściganych przez policję i napiętnowanych przez społeczeństwo. Obok naściennych malunków Banksy udziela się także w branży filmowej. W 2010 zadebiutował na Festiwalu Filmowym w Sundance, tworząc film dokumentalny “Wyjście przez sklep z upominkami”, zapowiadany jako “pierwszy na świecie film katastroficzny”. Film ten rok później został nominowany do Oscara za najlepszy film dokumentalny, a trzy lata później roku sam artysta został wyróżniony tytułem Osobowość Roku podczas Webby Awards 2014. W zasadzie można więc by tę historię uznać za genialny przepis na gwarantowany sukces na, zupełnie przecież skomercjalizowanym, rynku sztuki współczesnej.
Wystawę otwarto w połowie czerwca i dwukrotnie przedłużano czas jej trwania, pomimo tego, że torontońskie media do pokazu dzieł Bansky’ego podchodzą, eufemistycznie rzecz ujmując – raczej sceptycznie. Epitety dotyczące wystawy – tandetna, kiepska, cyniczna czy absolutnie wulgarna, wiążą się głównie z faktem, że sam artysta z wystawą swoich prac zorganizowaną w Ameryce Północnej, nie miał nic wspólnego. Kuratorem wydarzenia jest Steve Lazarides, londyński właściciel galerii obrazów, znany jako były menedżer i propagator talentu Banksy’ego. Wcześniej tę uliczną sztukę oglądać można było w Amsterdamie, Berlinie, Tel Avivie oraz w Melbourne, a Lazariedes wielokrotnie przyznawał, że Bansky nie dał mu swojego przyzwolenia na jej organizację, a całe przedsięwzięcie zupełnie mu się nie podoba. Wystawa uważana jest za największą do tej pory – gromadzi 80 prac – obrazy, wydruki (kopie graffiti) oraz rzeźby, które sprzedano w galerii Lazaridesa. Kontrowersję i krytykę budzi także kwestia istotności kontekstu w sztuce (słynna dziewczynka z uciekającym balonem byłaby zwykłą dziewczynką ze zwykłym balonem, gdyby artysta nie umiejscowił jej na murze przy Zachodnim Brzegu Gazy) w powiązaniu z brakiem osobistego zaangażowania artysty w całe przedsięwzięcie. Jak na ironię – wstęp na wystawę any kapitalisty kosztuje $35, a autor prac milczy. Anonimowość ma dziś bardzo wysoką cenę.
Wystawa potrwa do 2 września. Bilety w cenie: $35 dorośli, $32.50 seniorzy, studenci oraz dzieci i młodzież, dzieci poniżej 5 lat bezpłatnie, do kupienia on-line lub kasie przy wejściu. Adres: 213 Sterling Avenue, Toronto. Godziny otwarcia: pon-śr: 12pm-7pm, czw-sob: 12pm-8pm, nd: 12pm-7pm.
