Walczy o równouprawnienie rdzennych narodów, ma polskie pochodzenie
Walczy o równouprawnienie rdzennych narodów, ma polskie pochodzenie
W Toronto mieszka polsko-kanadyjska publicystka i autorka książek, której kanadyjskość osadzona jest w dziedzictwie Pierwszych Narodów, a konkretnie ludów Anishinaabe czyli z rdzennych mieszkańców Kanady, z rodziny algonkińskiej. Jej babka ze strony matki pochodziła z rezerwatu Odżibwejów Fort William First Nation pod Thunder Bay w Ontario. Jej prababkę Liz Gauthier asymilowano w jednej z okrytych ponurą sławą szkół internackich dla Indian (residential school).
– Moim ojcem jest Polak, matką Odżibwejka ale wychowywałam się w Toronto, więc patrzono na mnie jak na istotę z sześcioma głowami – powiedziała w jednym z wywiadów. – Choć z wyglądu brano mnie za Włoszkę lub Greczynkę.
Jako mała dziewczynka często odwiedzała krewnych w rezerwacie pod Thunder Bay i wiedziała, że tam przynależy sercem, ale dopiero jako pełnoletnia dziewczyna postanowiła coś z tym zrobić.
Podjęła kursy dziennikarskie na Uniwersytecie Torontońskim i pracę w “The Toronto Star” jako redaktor miejski, a następnie reporter śledczy. Wreszcie zdecydowała się na działalność pisarską.
W 2017 roku Tanya Tobola zadebiutowała potężną i niepokojącą powieścią “Seven Fallen Feathers”, daleką od fikcji, rozprawiającą się z polityczną apatią, zaniedbaniami ze strony policji, oraz głęboko zakorzenionym rasizmem, który doprowadził do śmierci (w wyniku morderstw lub samobójstw), siedmiu młodych Indian z północnego Ontario.
Akcja książki noszącej podtytuł “Rasizm, śmierć i trudna prawda w Mieście na Północy” osadzona jest w Thunder Bay, ale ową trudną prawdą jest to, że jej wydarzenia mogły równie dobrze rozegrać się w Prince George, Fort McMurray czy w Chicoutimi. Przemoc, którą opisuje Talaga, ma charakter endemiczny w tak rzekomo spokojnym i postępowym kraju.
Książkę wyróżniono (wśród 153 rozpatrywanych) nagrodą RBC Taylor Prize i Shaughnessy Cohen Prize.
Inna jej książka, “All Our Relations” bazuje na zbiorze odczytów, łatwiejszych w odbiorze, wygłoszonych na uczelniach. Rzucają one jasne i obiecujące wizje wyjścia poza puste obietnice „pojednania” w kierunku prawdziwego równouprawnienia rdzennej ludności – co nam, osadnikom mieszkającym w Kanadzie, ma pozwolić lepiej zrozumieć historyczne i współczesne niesprawiedliwości, jakich doświadczały Pierwsze Narody.
– W wielu naszych społecznościach nadal prowadzi się doradztwo w zakresie gotowania wody – podkreśla Talaga. – Nadal nie ma równości, gdy chodzi o dostęp naszych dzieci do edukacji w szkole średniej, dostęp do klinik z lekarzami, pielęgniarkami i lekami, uczestnictwo w rynku pracy. Więzienia w Kanadzie są pełne naszych ludzi… Wszędzie jest tyle nierówności. Dokąd zaszliśmy w ciągu ostatnich trzech lat? Niezbyt daleko.
Mimo to Talaga określa się jako optymistka. – Mam wiarę i nadzieję w ludzi, których znam i ludzi, których widzę – rdzennych przywódców w całym tym kraju nazywanym Kanadą. Pokładam nadzieję w młodzież i pracę, jaką wykonują – rewitalizację języka, powrót na swoje ziemie, dochodzenie tego, kim są, gdzie przynależą.. To daje mi wiarę i daje mi nadzieję.
– Rolę przewodnią mają artyści. Wszystkie historie jakie opisujemy, cała literatura, jaką tworzymy, czy to fikcja, czy literatura faktu – opowiada prawdę o historii i jest zasadniczo polityczna – mówi Talaga. – Tymczasem chodzi tu o prawa, chodzi o siłę, nadzieję i miłość do społeczności. Wszystko co robimy – muzyka, sztuka, literatura czy poezja – wszystko ma ten sam pień, a sztuka staje zawsze na czele zmian społecznych.
Dla tych, którzy nie wywodzą się z rdzennych ludów Kanady, a chcieliby również pomóc, Talaga ma prosty przekaz: – Przyjrzyjcie się 94 zaleceniom Komisji Prawdy i Pojednania (Truth and Reconciliation Commission). Spróbujcie zastosować choć jedno z nich w swoim życiu osadnika. Te 94 zalecenia są naprawdę łatwe do odczytania, większość z nich to tylko kilka zdań, ale oferują zrozumienie jak pomóc. Poza tym pozostańcie zaangażowani politycznie. Wspierajcie rdzennych mieszkańców. Dowiedzcie się, jakie są prawdziwe problemy tego kraju – wyjdźcie z domu i zagłosujcie.
Tanya Talaga bierze udział w festiwalu autorów Vancouver Writers Fest, gdzie 22 października udzieli publicznego wywiadu. Pełny harmonogram festiwalu można znaleźć TUTAJ.
Więcej – TUTAJ.
Zdjęcia: Richard Lautens (“The Toronto Star”)